Myśl w kategoriach błękitu — ocean a nasze życie Europejskie populacje miejskie w nikłym stopniu rozumieją znaczenie oceanów dla życia oraz oddziaływanie człowieka na morze. Finansowana z funduszy unijnych inicjatywa ma na celu zmianę stanu rzeczy. Społeczeństwo Żywność i zasoby naturalne © vectorman1978, Shutterstock Nie powinno być tak, że świadomość wzajemnego powiązania działań ludzkich i mórz nastaje dopiero na skutek masywnego wycieku ropy. Opinia publiczna przyjęła do wiadomości zanieczyszczenie mórz tworzywami sztucznymi i dwufenylem polichlorowanym, lecz nadal istnieje przepaść w zrozumieniu wpływu oceanów na zdrowie ludzkie, ogólnie pojęte dobrobyt i społeczeństwo. W trzyletnim finansowanym ze środków unijnych projekcie SEACHANGE siły połączyło konsorcjum 16 związanych z oceanem organizacji na terenie całej Europy wraz z samym United Nations Educational, Scientific and Cultural Organisation (UNESCO), by pomóc obywatelom Europy nabrać większej ogłady w zakresie wiedzy o oceanie. „Wiedza o oceanie dotyczy zrozumienia wpływu oceanu na ludzi oraz wpływu ludzi na ocean” wyjaśnia koordynator projektu, Jonathan Parr z ramienia stowarzyszenia Marine Biological Association w Wielkiej Brytanii. Około 70% planety pokrywa woda. „To nasz system podtrzymywania życia” zauważa. Jednak coraz mniej osób utrzymuje się z morza a Europejczycy ulegli znacznej urbanizacji i, zapewne, wzrok częściej kierują na ląd. „Morze oddziałuje również na ludzi, zamieszkujących interior” mówi Pan Parr. „Europa obfituje w morza, lecz populacja nie jest nimi zainteresowana, gdyż nie zdaje sobie sprawy, że wpływają one na życie ludzi”. Związek między ludźmi a oceanami Ocean jest istotny nie tylko jako źródło pożywienia, lecz z uwagi na swą bioróżnorodność, oddziaływanie na zdrowie i dobrobyt, wpływ na klimat oraz wzorce pogodowe, których zasięg obejmuje całą planetę. W ramach projektu SEACHANGE przygotowano przegląd piśmiennictwa dotyczącego związku pomiędzy oceanem a zdrowiem ludzi. „Niektóre postępy w medycynie osiągnięto dzięki organizmom morskim i powinniśmy o tym pamiętać” mówi Pan Parr. Badania pokazały również, że oceany są odpowiedzialne za poczucie dobrobytu - na przykład, zabawa na plaży lub żegluga łódką są postrzegane zarówno jako rekreacja, jak i relaks. „Dobrobyt jest obszarem rosnącego zainteresowania ze strony decydentów i pnie się na górę wokandy” odnotowuje Pan Parr. W szerszym ujęciu, w toku projektu dokonano weryfikacji europejskiej polityki, dotyczącej wiedzy o oceanie i przygotowano zestawienie dla decydentów. „Próbujemy podnieść świadomość, że polityka powinna uwzględniać również ocean” mówi Pan Parr. Edukacja i popularyzacja Inne działania projektowe zogniskowano wokół szkół i młodzieży. Konsorcjum opracowało internetowy przeszukiwalny spis zasobów edukacyjnych i popularyzacyjnych, dotyczących oceanów, znany jako Ocean EDGE Directory. Europejskie sieci akwariów i ośrodków naukowych, takie jak European Network of Science Centres and Museums (ECSITE) również opracowały lokalne projekty we współpracy z zespołem projektowym. Trwają prace nad wprowadzeniem wiedzy o oceanach do podstaw programowych w szkołach. Działania te obejmują masowy kurs online MOOC (Massive Open Online Course), mający za zadanie przeszkolić nauczycieli w zakresie wiedzy o oceanie we współpracy z UNESCO. Wreszcie, członek konsorcjum European Marine Science Educators Association (EMSEA) sporządził materiały i przygotował kampanie w celach edukacyjnych. Zmiana zachowania Tworzywa sztuczne w oceanach zyskały w ostatnich latach zainteresowanie opinii publicznej. Celem projektu jest także zmiana zachowań. „Tworzywa sztuczne zostały wykryte nawet w głębinach morza, do których nie dotarł żaden człowiek. To takie szokujące fakty sprawiają, że ludzie zaczynają rozumieć, hej, wolnego, my naprawdę wywieramy wpływ. Niestosowanie toreb plastikowych lub ich ponowne używanie naprawdę czyni różnicę” wyjaśnia Pan Parr. Inne przykłady dotyczą niestosowania plastikowych słomek, wykorzystanie biodegradowalnych lub nadających się do ponownego wykorzystania sztućców i talerzy, oraz zmiana środków czystości i kosmetyków na przyjazne dla środowiska. Nawet oszczędzanie energii w domu może obniżyć emisje węgla, które powodują zakwaszenie oceanu. „Prosiliśmy ludzi o poczynienie małej zmiany na rzecz Sea Change” mówi Pan Parr. Mamy nadzieję, że popularyzacja i wysiłki edukacyjne doprowadzą do dalszych działań, które zapewnią, iż sposób widzenia oceanu ulegnie nie tylko zmianie na stałe, lecz na lepsze. Słowa kluczowe SEACHANGE, edukacja, znajomość zagadnień związanych z oceanem, zdrowie oceanu, zdrowie, tworzywa sztuczne w oceanie, zanieczyszczenia, dobrobyt, bioróżnorodność, wzorce pogodowe
