Nowatorskie strategie walki z chorobami produkcyjnymi u świń i drobiu
Choroby produkcyjne oznaczają schorzenia związane z intensywnością produkcji zwierząt gospodarskich. Ich przyczyną są niewłaściwe procedury zarządzania. Choroby produkcyjne szkodzą zdrowiu i dobrostanowi zwierząt, prowadzą do nieefektywności, które obniżają rentowność i jakość produktów, a także zwiększają wpływ na środowisko i stosowanie antybiotyków. Szacuje się, że takie choroby obniżają wydajność systemów trzody chlewnej i drobiu o 10–15%. „Ewolucja chorób związanych z produkcją stanowi prawdziwe wyzwanie dla istniejących możliwości pod kątem ich profilaktyki i kontroli”, mówi prof. Ilias Kyriazakis, koordynator finansowanego ze środków UE projektu PROHEALTH (Sustainable intensive pig and poultry production). „Potrzebne są nowe narzędzia i innowacyjne rozwiązania”. Aby rozwiązać ten problem, zespół projektu opracowuje skuteczne strategie kontroli w celu zmniejszenia negatywnego wpływu warunków na zdrowie i dobrostan zwierząt. Nowa wiedza w celu opracowania skutecznych strategii zarządzania i kontroli Zespół trwającego pięć lat projektu PROHEALTH dokonał kilku kluczowych odkryć. Zaliczają się do nich: ustalenie wskaźnika bioasekuracji i czynników ryzyka w przypadku chorób związanych z produkcją na farmach trzody chlewnej, brojlerów i kur niosek oraz indyków w całej UE. Partnerzy projektu zidentyfikowali czynniki genetyczne i środowiskowe związane z przeżywalnością noworodków, które wywierają długotrwały wpływ na stan zdrowia świń i drobiu. Scharakteryzowano również nowe fenotypowe markery korzystnych cech fizjologicznych i behawioralnych macior. Zostaną one zastosowane w selekcji genetycznej w celu zwiększenia przeżywalności prosiąt. Badania wykazały, że maciory z bardziej wzbogaconego środowiska ciążowego oraz te, które doświadczały lepszych interakcji człowiek-zwierzę, wykazywały mniejszy poziom stresu, a śmiertelność nowonarodzonych prosiąt była w ich przypadku niższa. Zespół projektu zidentyfikował również najczęstsze choroby produkcyjne w hodowli brojlerów i stwierdził, że infekcje bakteriami Escherichia coli są najczęstszą przyczyną zgonów. Wykazano, że możliwym punktem przedostawania się bakterii jest podeszwa stopy, co powoduje zwiększoną śmiertelność i zły stan zdrowia. Ponadto zespół projektu PROHEALTH opracował strategie żywieniowe w celu zmniejszenia częstości występowania chorób produkcyjnych u świń i drobiu. Strategie te uwzględniają zależność pomiędzy odżywianiem a genotypem u takich zwierząt gospodarskich. Dobre warunki higieniczne w chlewie miały korzystny wpływ na zdrowie świń w fazie wzrostu oraz na masę trzody chlewnej podczas uboju. Jednak na te ulepszenia w znacznym stopniu wpłynęły genotypy świń, więc nie wszystkie świnie skorzystały w równym stopniu z optymalnych środowisk. Dzięki zastosowaniu innowacyjnych czujników monitorujących środowisko naukowcy określili ilościowo udział środowiska rolniczego w ekspresji chorób dróg oddechowych u świń w czasie. Opracowali nowatorskie panele biomarkerów genetycznych, które mogą potencjalnie diagnozować choroby produkcyjne u świń i drobiu. Znaleziono również sygnaturę genetyczną umożliwiającą identyfikację świń z deficytem oddechowym i znaczącymi zmianami ekspresji genów związanych z kifozą lędźwiową. Właściwa droga do poprawy zdrowia i dobrostanu świń i drobiu Zespół projektu PROHEALTH obecnie syntetyzuje wyniki i opracowuje zalecenia dotyczące najbardziej skutecznych sposobów kontrolowania chorób produkcyjnych, które dodają wartości, są akceptowalne z punktu widzenia społecznego i mają rzeczywisty wpływ na zdrowie zwierząt. „Wyniki pomogą interesariuszom w dokonywaniu świadomych wyborów dotyczących optymalnych sposobów kontroli chorób produkcyjnych”, zauważa prof. Kyriazakis. W ciągu ostatnich sześciu miesięcy zespół projektu przygotuje szereg wytycznych dotyczących najlepszych praktyk i przeglądów polityki opartych na wynikach. Wskaże również ekonomicznie uzasadnione i akceptowalne społecznie sposoby kontroli patologii, z naciskiem na konsekwencje pod względem dobrostanu zwierząt. „Projekt PROHEALTH umożliwi ostatecznie produkcję lepszej jakości produktów w sposób korzystny dla dobrostanu, jednocześnie poprawiając konkurencyjność i zrównoważony rozwój nowoczesnej hodowli trzody chlewnej i drobiu w Europie”, podsumowuje prof. Kyriazakis.
Słowa kluczowe
PROHEALTH, choroby związane z produkcją, świnie, drób, zdrowie zwierząt
