Afrykańskie lasy chronią przed zmianami klimatu, ale jak długo jeszcze?
Międzynarodowa grupa naukowców odkryła, że drzewa tropikalne w dziewiczych lasach magazynują około 20% dwutlenku węgla (CO2), przez co stają się globalnymi biotopami obniżającymi zawartość dwutlenku węgla. Lasy tropikalne zatrzymują więcej węgla na jednostkę powierzchni niż jakikolwiek inny typ pokrywy lądowej. Rosnące drzewa pobierają z atmosfery dwutlenek węgla uwalniany w czasie spalania paliw kopalnych. Ale kiedy przewracają się z powodu katastrof naturalnych lub tych spowodowanych przez człowieka, dwutlenek węgla jest uwalniany z powrotem do atmosfery. Wyniki ponad 40-letnich badań zostały opublikowane w ostatnim wydaniu czasopisma Nature. Badania skoncentrowały się na lasach tropikalnych w Afryce, które stanowią około 33% tego typu lasów na Ziemi. Naukowcy odkryli, że lasy te wchłaniają ponad jeden miliard ton CO2 każdego roku, a w okresie kilku minionych dekad każdy hektar dziewiczego lasu afrykańskiego wchłaniał dodatkowo 0,6 tony rocznie. W sumie lasy tropikalne na świecie, w tym afrykański biotop, wchłaniają rok rocznie gigantyczną ilość 4,8 miliarda ton CO2. "Natura wypłaca nam bezzwrotne dotacje" - jak mówi dr Simon Lewis, pracownik naukowy Royal Society przy Uniwersytecie Leeds w Wielkiej Brytanii, autor naczelny raportu z badań. "Drzewa lasów tropikalnych wchłaniają około 18% CO2 uwalnianego co roku do atmosfery ze spalania paliw kopalnych, spowalniając w znacznym stopniu tempo zmian klimatu." Porównując ostatnie dane z wynikami uzyskanymi w poprzednich badaniach prowadzonych w Azji i Ameryce Południowej (w sumie dane 250.000 drzew), naukowcy lepiej zrozumieli zależność między pozostałymi lasami dziewiczymi a wiązaniem węgla. Naukowcy zbadali w 10 państwach afrykańskich 79 parceli w wizualnie dojrzałych lasach o zamkniętym sklepieniu. Średnice wszystkich drzew powyżej pewnego rozmiaru były mierzone na każdym obszarze za pomocą ustandaryzowanych metod co najmniej dwa razy, w odstępie co najmniej dwóch lat. Wyniki pokazały, że rozmiar drzew powiększa się, podobnie jak współczynnik wiązania CO2. Niemniej powód, dla którego drzewa rosną wiążąc węgiel, pozostaje tajemnicą - powiedzieli naukowcy. Dodatkowe ilości CO2 znajdujące się w atmosferze mogą działać jak nawóz. "Niezależnie od przyczyny nie możemy polegać na tym biotopie w nieskończoność" - przestrzega dr Lewis. "Nawet jeżeli obejmiemy ochroną wszystkie pozostające jeszcze lasy tropikalne, drzewa nie będą rosnąć bez końca." Według Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu, co roku uwalniane do atmosfery są 32 miliardy ton CO2, z czego około połowa tam pozostaje. A co się dzieje z drugą połową? "Wiadomo, że około połowa "brakującego" dwutlenku węgla rozpuszcza się w oceanach, a druga połowa jest wiązana gdzieś na lądzie w roślinności i glebie, ale nie wiedzieliśmy dokładnie gdzie" - komentuje dr Lewis. "Zgodnie z wynikami naszych badań, za wiązanie około połowy węgla na lądzie odpowiedzialne są drzewa w lasach tropikalnych." Nawiązując do tej części, dr Lee White, główny konsultant ds. zmian klimatu w Gabonie, powiedział: "Aby mieć wyobrażenie o wartości biotopu, należałoby wycenić usunięcie niemal 5 miliardów ton CO2 z atmosfery przez dziewicze lasy tropikalne, stosując urealnione ceny za 1 tonę dwutlenku węgla, na około 13 miliardów GBP [14,7 mld EUR] rocznie." Współautor raportu podkreślił, że "to niezwykle mocny argument przemawiający za ochroną lasów tropikalnych". Dr Lewis dodał, że kraje, które najbardziej przyczyniają się do zmian klimatu, powinny "przekazywać pokaźne środki państwom posiadającym lasy tropikalne, aby zmniejszyć tempo wylesiania i promować alternatywne ścieżki rozwoju". Co więcej, naukowcy twierdzą, że potrzebne są dalsze badania, aby określić wpływ przyrostu drzew w lasach deszczowych na życie gatunków tam zamieszkujących. Wyniki badań ukazały się w odpowiednim czasie, zwłaszcza z uwagi na spotkanie światowych przywódców w dniach 7-18 grudnia 2009 r. na Konferencji Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zmian Klimatu w Kopenhadze, Dania, którzy pochylą się nad szeregiem zagadnień takich jak wyznaczenie nowych celów w zakresie walki ze zmianami klimatu oraz wypracowywanie nowych porozumień międzynarodowych w celu zahamowania procesu wylesiania.