Bezpieczna przestrzeń wirtualna połączy społeczności Irlandii Północnej
Konflikt w Irlandii Północnej dobiegł końca, jednak nie oznacza to, że w społeczeństwie zamieszkującym Irlandię Północną wygasły głębokie podziały. Nadal istnieją osobne szkoły, a mury i płoty odgradzają dzielnice katolików i protestantów, którzy pozostają w dużej mierze rozdzieleni. Niedawny wybuch przemocy dobitnie przypomniał światu o podziałach, które istnieją tam do dziś. W ramach finansowanego ze środków Unii Europejskiej projektu contactVIRT (Intergroup Contact in Virtual Reality: Comparative Effects of Two Contact Strategies on Reducing Prejudice and Increasing Trust Between Catholics and Protestants in Northern Ireland) badane są możliwości wykorzystania rozwiązań rzeczywistości wirtualnej do budowania nowych więzi i relacji. O ile kontakt międzygrupowy jest powszechnie uznawany za skuteczny środek sprzyjający poprawie stosunków panujących pomiędzy grupami społecznymi, o tyle brakuje danych na temat potencjału interakcji wirtualnych na tym polu. Poprzez stworzenie bezpiecznej przestrzeni internetowej, w ramach której członkowie obu społeczności mogą nawiązywać kontakty, zespół projektu zamierza określić konkretne metody wspierania wspólnego poczucia tożsamości. W celu przetestowania różnych strategii badacze zamierzają zorganizować sesje próbne w wirtualnej rzeczywistości z udziałem ochotników.
Ponad granicami
Za pomocą kwestionariusza uczestnicy zostali poproszeni o wybór grupy społecznej, której członkami się czują i wskazanie swojej przynależności. Co ciekawe, wybierane przez uczestników grupy nie odzwierciedlają prostego podziału na katolików i protestantów. „Członkowie obu społeczności wskazali, że typowe etykiety »nacjonalista/katolik/republikanin« i »protestant/unionista/lojalista« w żaden sposób nie odzwierciedlają ich rzeczywistych tożsamości wewnątrzwspólnotowych. Niektórzy z nich odczuwają większe zagrożenie ze strony członków własnej społeczności niż ze stron osób uznawanych za obce” wyjaśnia Salvador Alvídrez, stypendysta działania „Maria Skłodowska-Curie” z Queen’s University w Belfaście, będącego gospodarzem projektu. Badacz zauważa także, że Brexit mógł również przyczynić się do pewnego ujednolicenia tożsamości północnoirlandzkiej. W czasie sesji w wirtualnej rzeczywistości ochotnicy zostaną umieszczeni w wirtualnej przestrzeni wraz z osobami, które określiły swoją przynależność do innej grupy społecznej. Wirtualny moderator będzie przekazywał im instrukcje dotyczące współpracy przy wykonywaniu prostych zadań, takich jak opisywanie obrazków czy uzupełnianie luk w zdaniach. Awatary uczestników zostaną oznaczone symbolami przynależności do szerszej grupy wirtualnej i pochodzenia społecznego. „Na przykład w przypadku, gdy uczestnik będący katolikiem będzie uważał, że protestanci są dla niego obcą grupą, ich awatary będą nosiły ubrania w tradycyjnych kolorach każdej ze społeczności – zielonym i pomarańczowym. Zarazem nad ich głowami będzie znajdował się symbol wskazujący na przynależność do tej samej grupy wirtualnej”, podkreśla Alvídrez. Dzięki wykorzystaniu tej strategii określanej mianem rekategoryzacji, badacze zamierzają spróbować wzmocnić poczucie przynależności do jednej grupy.
Nowe strategie kontaktu
Rezultaty prac zrealizowanych w ramach projektu contactVIRT przełożą się na konkretne decyzje polityczne, a także kształtowanie strategii kontaktu opartych na technologiach w sektorach edukacji i prac społecznych. Dzięki wsparciu ze strony północnoirlandzkiej organizacji Community Relations Council zespół był już w stanie zebrać cenne opinie członków społeczności i organizacji zajmujących się budowaniem pokoju, które posłużą opracowaniu narzędzi technologicznych wspierających dialog między społecznościami. Obecnie trwają także rozmowy z CRC dotyczące organizacji działań z udziałem użytkowników końcowych, w tym praktyków, pracowników społecznych, mediatorów i wolontariuszy. „Współpraca z CRC stanowi doskonałą okazję do przełożenia wyników naszych badań na praktyczne zastosowania, a także uczenie się od ludzi, którzy będą korzystać z rezultatów naszych prac”, zauważa Alvídrez. Obecnie badacz skupia się na budowaniu irlandzko-brytyjskiej sieci zajmującej się badaniem wykorzystania technologii w kontaktach międzygrupowych, skupiającej naukowców zajmujących się wieloma dziedzinami, w tym psychologią społeczną, edukacją, informatyką i politologią. „Sieć ma posłużyć jako forum wymiany wiedzy i materiałów dotyczących nowych zastosowań technologii w celu poprawy relacji międzygrupowych, zwłaszcza w kontekście wychodzenia z pandemii”.
Słowa kluczowe
contactVIRT, Irlandia Północna, rzeczywistość wirtualna, kontakty międzygrupowe, rekategoryzacja, relacje w społeczności
