Podejście adaptacyjne do edukacji naukowo-technicznej
Aby stworzyć podstawy bardziej innowacyjnej edukacji naukowo-technicznej, powołano do życia finansowany ze środków UE projekt "Innovation in science education - Turning kids on to science" (KIDSINNSCIENCE), wchodzący w obręb szczególnych działań Komisji Europejskiej w zakresie współpracy międzynarodowej. Wśród szczegółowych obszarów prac nad nauczaniem naukowo-technicznym znalazło się wspieranie równości uczniów, zwiększanie zainteresowania uczniów i podnoszenie poziomu świadomości naukowej. Przyjęto fundamentalne założenie, że innowacyjną praktykę zidentyfikowaną w jednym kraju lub kontekście edukacyjnym będzie można zastosować gdzie indziej, jeśli będzie ona spełniać ustalone kryteria jakościowe i da się dostosować do lokalnych okoliczności i warunków. Aby zidentyfikować metody skutecznego transferu innowacyjnych praktyk, uczestnicy projektu KIDSINNSCIENCE sformułowali szereg pytań dotyczących strategii nauczania i uczenia się. Badano motywacje, różnice i podobieństwa oraz okoliczności pomyślnego stosowania w różnych kontekstach w 10 krajach partnerskich. Na przestrzeni blisko czterech lat badacze analizowali i porównywali strategie innowacji w programach nauczania i dydaktyce naukowo-technicznej w Austrii, Brazylii, Hiszpanii, Holandii, Meksyku, Niemczech, Słowenii, Szwajcarii i Wielkiej Brytanii oraz we Włoszech. Przez cały czas trwania projektu zwracano szczególną uwagę na kwestie różnorodności, włączenia społecznego, równości płci, orientacji na ucznia i szerokiego stosowania zajęć praktycznych. Około 100 szkół wzięło udział w dwuetapowym programie testów terenowych angażującym ponad 180 nauczycieli i 4000 uczniów. Badacze stwierdzili, że kluczowe znaczenie dla pomyślnego transferu i wdrażania innowacyjnych praktyk ma stosowanie podejścia adaptacyjnego z czynnym zaangażowaniem nauczycieli i uwzględnieniem kontekstu i warunków konkretnych zajęć. Testy terenowe oceniano pod kątem wykonalności i efektywności. Ćwiczenia wykazały, że motywację nauczycieli i uczniów można zwiększyć poprzez orientację nauczania na ucznia i zajęcia praktyczne oraz integrowanie rzeczywistych kontekstów zastosowań. Projekt KIDSINNSCIENCE sformułował główne wzorce strategii zmian strukturalnych w dydaktyce przedmiotów naukowo-technicznych. Obejmują one między innymi wspieranie kształcenia nauczycieli, zapewnienie dostępności materiałów dydaktycznych, integrowanie kontekstów zastosowań w świecie rzeczywistym oraz dobieranie różnych programów i metodyk nauczania. Wyniki projektu zaprezentowano w publikacjach w czasopismach naukowych oraz na konferencjach i wydarzeniach krajowych. Osiągnięcia projektu KIDSINNSCIENCE umożliwiają bardziej kreatywne funkcjonowanie w systemie edukacji, zapewniają wsparcie dla integrowania bardziej aktywnych systemów edukacji naukowo-technicznej oraz poprawiają wyniki uczniów i zwiększają zainteresowanie nauką i techniką.
Słowa kluczowe
Nauka i technika, nauczanie przedmiotów przyrodniczych, kontekst edukacyjny, nauczanie i uczenie się, podejście adaptacyjne
