Antybiotyk przeciwko bakteriom odpornym na leki
Antybiotyki wprowadzane na rynek w ciągu ostatnich czterdziestu lat stanowią jedynie modyfikacje już istniejących związków. W celu rozwiązania problemu odporności drobnoustrojów na leki powołano do życia finansowany ze środków UE projekt "Novel approaches to bacterial target identification, validation and inhibition" (NABATIVI) . Badacze zajęli się selekcją związków początkowych do przyszłych prac nad antybiotykami nowej generacji do leczenia infekcji powodowanych przez odporne szczepy P. aeruginosa . Aby zidentyfikować i zweryfikować potencjalne nowe leki, badacze przeanalizowali genom P. aeruginosa, identyfikując geny żywotne i chorobotwórcze jako możliwe cele dla substancji antybakteryjnych. Doświadczenia i weryfikacje z użyciem celowanej mutagenezy w modelach komórkowych i zwierzęcych pomogły w identyfikacji genów chorobotwórczych oraz czynników wpływających na infekcję. Co ciekawe, niektóre cele okazały się odgrywać kluczowe role w regulacji procesów komórkowych związanych z patogenezą P. aeruginosa. Znaczenie kliniczne niektórych z tych genów potwierdzono poprzez sekwencjonowanie genomów na panelu różnych izolatów bakteryjnych. Analizy porównawcze z dodatkowymi gatunkami bakterii pozwoliły uzyskać panel celów o znaczeniu globalnym. Aby dokonać selekcji związków o działaniu antybakteryjnym, badacze dokonali przesiewu produktów naturalnych i bibliotek substancji chemicznych z uwzględnieniem wybranych celów. Opracowano też nowatorskie inhibitory dostarczane poprzez peptydowe kwasy nukleinowe. Zidentyfikowano szereg ekstraktów i cząsteczek o działaniu hamującym rozwój niektórych celów. Stwierdzono, że naturalny peptyd przeciwbakteryjny, protegryna I, wiąże się z białkami błony zewnętrznej i zakłóca biosyntezę błony. Po weryfikacji toksyczności i badań skuteczności in vivo zidentyfikowano jeden obiecujący homolog protegryny I, który mógłby być podawany do płuc w celach terapeutycznych. Związek jest obecnie dopracowywany i zostanie wprowadzony na rynek jako lek dla pacjentów cierpiących na infekcje P. aeruginosa. Gdy wziąć pod uwagę, że nowatorskie antybiotyki mogłyby zapobiec blisko dwóm trzecim infekcji szpitalnych, potencjalny wpływ socjoekonomiczny wyników projektu NABATIVI jest ogromny. W przypadku pacjentów z mukowiscydozą cierpiących na chroniczne infekcje nowe terapie byłyby niewątpliwie bardziej korzystne od tradycyjnych metod leczenia.
Słowa kluczowe
Pseudomonas aeruginosa, mukowiscydoza, odporność na antybiotyki, genom, protegryna I, peptydomimetyczne, związki początkowe
