Wąsaty model szczura stymuluje odczucia dotykowe
Wąsy stanowią integralny element organizmu szczura. Bez nich szczury miałyby olbrzymie trudności w poruszaniu się po swoim świecie, orientowaniu się i utrzymaniu równowagi. Ostatnio naukowcy z Laboratorium Robotyki w Bristolu (BRL) - partnerstwa zawiązanego przez Uniwersytet Zachodniej Anglii w Bristolu (UWE Bristol) i Uniwersytet Bristolski (UoB), Wlk. Brytania - opracowali innowacyjny model szczura "SCRATCHbot", który jest w stanie wyszukiwać i identyfikować obiekty za pomocą wąsów. SCRATCHbot jest częścią finansowanego ze środków unijnych projektu ICEA (Integracja poznania, emocji i autonomii), prowadzonego w obrębie tematu "Technologie społeczeństwa informacyjnego (IST)" Szóstego Programu Ramowego (6PR). Wsparcie finansowe przeznaczone na ten projekt wynosi 5,8 mln EUR. Projekt ICEA, który zakończy się w grudniu 2009 r., ma na celu opracowanie systemów sztucznej inteligencji inspirowanych biologią. "Nasz projekt pozwolił osiągnąć olbrzymi postęp w opracowywaniu aktywnie kontrolowanych receptorów podobnych do wąsów, które można zastosować w inteligentnych maszynach" - wyjaśnił profesor Prescott z Wydziału Psychologii brytyjskiego Uniwersytetu w Sheffield. Profesor Prescott współpracuje z BRL nad zaprojektowaniem technologii sztucznego dotyku dla robotów, które pogłębią naszą wiedzę na temat sposobu kontrolowania ruchów układu czuciowego przez mózg człowieka. "Choć receptory dotykowe są już wykorzystywane w robotach, zastosowanie dotyku jako głównej funkcji było do tej pory pomijane" - zauważył. "Rozwijając biomimetykę [tj. naśladowanie natury] robotów, nie tylko projektujemy nowatorskie urządzenia dotykowe, ale również wnosimy rzeczywisty wkład w wiedzę na temat biologii dotyku." Do opracowania tej innowacyjnej technologii zachęciły naukowców obserwacje sposobów wykorzystywania dotyku przez zwierzęta w swoim środowisku. Zwierzęta nocne (czyli takie, które są aktywne nocą) czerpią ogromne korzyści z tego zmysłu fizycznego, ponieważ ich zdolność widzenia w ciemności i słabo oświetlonych miejscach jest ograniczona. Szczury są z natury stworzeniami nocnymi i efektywne wykorzystują swoje wąsy do eksploracji otoczenia. Dzięki precyzyjnie rytmicznym i zamaszystym ruchom wąsów, mogą dokładnie określić kształt, położenie i fakturę przedmiotów - jak twierdzą naukowcy. Dzięki tak pozyskanym informacjom są w stanie tworzyć obraz mapy otoczenia. Z tradycyjnie przyjętego punktu widzenia wzrok jest kluczowym elementem robotów, kiedy mają zidentyfikować obiekty. Nowa technologia jest wyjątkowa z uwagi na to, że polega wyłącznie na zaawansowanej technologii dotyku. Robot jest w stanie działać w miejscach, gdzie wykorzystanie wzroku jest niemożliwe, takich jak np. zadymione pomieszczenia. "Od dawna wzrok jest czuciową funkcją biologiczną najbardziej badaną przez naukowców. Niemniej dla tych z nas, którzy obserwują systemy biologiczne interesujące dla robotyki, w centrum zainteresowania znajduje się aktywny dotyk" - powiedział dr Tony Pipe z Wydziału Elektryki i Inżynierii Komputerowej UWE Bristol i BRL. "Układy czuciowe takie jak wąsy szczurów mają pewne szczególne zalety w tym zakresie. U ludzi na przykład receptory znajdujące się w opuszkach palców są bardziej narażone na uszkodzenia czy urazy niż wąsy zwierząt" - dodaje. "Szczury potrafią funkcjonować z uszkodzonymi wąsami, a teoretycznie rzecz biorąc uszkodzone wąsy robotów można by łatwo wymieniać bez szkody dla całej maszyny i jej kosztownych technologii." Przyszłość rysuje się w jasnych barwach. Naukowcy podkreślili potencjał nowej technologii w wielu przyszłych zastosowaniach, w których widoczność jest poważnie ograniczona. "Przyszłe zastosowania tej technologii mogą objąć wykorzystywanie robotów pod ziemią lub wodą albo w warunkach dużego zapylenia, w których wzrok bywa często poważnie ograniczoną funkcją czuciową" - podkreślił dr Pipe. "Nowe badania korzystają z wyników poprzednich prac nad czuciem zwierząt za pomocą wąsów, które prowadziliśmy." SCRATCHbot jest obecnie prezentowany na międzynarodowych warsztatach, w czasie których analizowany będzie sposób, w jaki roboty mogą pomóc ludziom zrozumieć mechanizmy funkcjonowania mózgu.
Kraje
Zjednoczone Królestwo