Unijne badania naukowe pokazują, że dobre odżywianie we wczesnych latach to klucz do zdrowia

Badania naukowe finansowane ze środków unijnych pokazują, jak odżywianie w łonie matki i w pierwszych latach życia wpływa na zagrożenie otyłością, chorobami serca i płuc oraz problemami behawioralno-kognitywnymi w późniejszych latach. Ważne jest też to, że naukowcy pracujący w...

Badania naukowe finansowane ze środków unijnych pokazują, jak odżywianie w łonie matki i w pierwszych latach życia wpływa na zagrożenie otyłością, chorobami serca i płuc oraz problemami behawioralno-kognitywnymi w późniejszych latach. Ważne jest też to, że naukowcy pracujący w ramach projektu EARNEST (Programowanie wczesnego odżywiania) już zdołali przekuć wiele z osiągniętych wyników badań na praktyczne porady.

"Na przykład partnerzy projektu współpracują przy opracowywaniu [...] praktycznych zaleceń - opierających się na uzyskanych wcześniej dowodach - dotyczących spożycia tłuszczy podczas ciąży, w czasie karmienia piersią oraz w wieku niemowlęcym" - wyjaśnia koordynator projektu prof. Berthold Koletzko z Ludwig-Maximilians-Universität w Niemczech. "Inna część tej europejskiej współpracy poświęcona jest czynnikom, jakie warunkują decyzje rodziców w zakresie odżywiania i trybu życia oraz temu, jakie informacje są im przekazywane w materiałach publikowanych na przykład przez agencje rządowe, organizacje naukowe czy pozarządowe."

Projekt EARNEST, który właśnie dobiega końca, otrzymał 13,4 mln EUR z tematu "Jakość i bezpieczeństwo żywności" Szóstego Programu Ramowego (6PR). Partnerzy projektu zaprezentowali osiągnięte wyniki podczas konferencji odbytej w Monachium, Niemcy, w dniach 6-8 maja.

Potwierdzają one między innymi, że karmienie wcześniaków mlekiem z piersi znacznie zwiększa rozmiar ich kości i zawartość w nich minerałów 20 lat później. Intrygujące jest to, że fakt ten nie wiąże się z zawartością minerałów we wczesnej diecie dziecka, co wskazywałoby na to, że w mleku matki mogą znajdować się inne, nieodżywcze składniki, które są odpowiedzialne za wzmacnianie kości.

Kolejna część projektu dotyczyła skutków zastąpienia mleka matki lub modyfikowanego napojami energetyzującymi, takimi jak słodzona herbata lub soki. Badania wykazały, że w takich napojach brak jest wielu składników odżywczych znajdujących się w mleku matki lub modyfikowanym i dlatego ich stosowanie obniża jakość diety niemowląt. Wniosek ten nabiera większej wagi w kontekście rosnącej popularności napojów energetyzujących.

Jeszcze inne odkrycie dokonane przez partnerów projektu EARNEST mówi, że podawanie suplementów z witaminą D kobietom w pierwszej ciąży może obniżyć o 27% ryzyko stanu przedrzucawkowego (powikłań ciążowych cechujących się wysokim ciśnieniem krwi i białkomoczem). Ponadto matki, których dieta obfituje w warzywa, dania roślinne i olej z warzyw wydają się być mniej narażone na stan przedrzucawkowy, podczas gdy mamy spożywające dania rybne dwa razy w tygodniu są mniej zagrożone przedwczesnym rozwiązaniem.

Jeszcze inne wyniki projektu dotyczą różnic pomiędzy płciami. Na przykład badania wykazały, że u myszy potomstwo płci żeńskiej otyłych matek ma wyższy poziom insuliny we krwi, a potomstwo płci męskiej nie. Poza tym chłopcy i dziewczęta wydają się różnie reagować na poziom białka w swojej diecie. Naukowcy muszą jeszcze zbadać, czy i jak te różnice wpływają na późniejszy rozwój, ale dotychczasowe wyniki wskazują na możliwość pojawienia się pewnego dnia odmian mleka modyfikowanego przeznaczonego specjalnie dla dziewczynek i specjalnie dla chłopców.

"To nowe i interesujące pole badań naukowych, gdzie pojawia się sugestia, że niektóre różnice w zagrożeniach chorobowych między mężczyznami a kobietami w późniejszym wieku można by wyjaśnić różnymi reakcjami na program diety we wczesnym etapie życia" - komentuje prof. Koletzko.

Według koordynatora projektu, EARNEST "ma ogromny potencjał, by poprawić zdrowie i jakość życia przyszłych generacji, obniżając koszty opieki zdrowotnej i społecznej, a także podnosząc poziom produktywności i dobrobytu w społeczeństwie".

"W sumie dokonaliśmy znaczącego postępu w nakreśleniu długofalowych konsekwencji wczesnej diety, ale niczym alpinista mamy wrażenie, że osiągnęliśmy szczyt tylko po to, by za nim zobaczyć następny" - podsumowuje. "Potrzebnych jest znacznie więcej badań, aby w pełni zrozumieć, jak czynniki środowiskowe wywołują negatywne skutki na dłuższą metę i na ile matka jest w stanie chronić przed nimi swoje dziecko."

Kraje

Niemcy