Certyfikat dla wodoru
Wykorzystanie wodoru jako paliwa może przynieść korzyści ekonomiczne i środowiskowe, ale obecnie wodór w ponad 95% jest wytwarzany z paliw kopalnych w procesach emitujących duże ilości dwutlenku węgla. Aby wodór mógł stać się przyjazną dla środowiska alternatywą dla paliw kopalnych, musi się to zmienić. W ramach niedawno zakończonego projektu UE CERTIFHY opracowano nowe struktury, które mogą w tym pomóc. „Poprzez zdefiniowanie, czym jest ekologiczny i wytwarzany w niskoemisyjnych procesach wodór, opracowanie szczegółowej propozycji gwarancji pochodzenia i planu wdrożenia chcemy stworzyć rynek, który może przyczynić się do dekarbonizacji przemysłu i transportu w Europie” – mówi koordynator projektu Wouter Vanhoudt z belgijskiej firmy konsultingowej Hinicio działającej w branży energetycznej. Zespół zaangażowany w projekt CERTIFHY prowadzony przez Hinicio, składał się z ekspertów w dziedzinie technologii, polityki i prawa, ale nie ze specjalistów w dziedzinie przemysłu, aby sektor ten nie zdominował procesu projektowania. Jednakże branża przemysłowa była zaangażowana w inny sposób – poprzez stowarzyszonych partnerów, w tym międzynarodowe firmy z branży produkcyjnej i energetycznej. Jednym z pierwszych zadań konsorcjum było zdefiniowanie wodoru produkowanego w procesach o niskiej emisji dwutlenku węgla, a mianowicie wodoru Premium. Następnie wprowadzono podział na CERTIFHY Green Hydrogen (wodór ekologiczny) i CERTIFHY Low Carbon Hydrogen (wodór produkowany w procesach niskoemisyjnych). W obu przypadkach emisja dwutlenku węgla jest o 60% niższa od tej w obecnych procesach przemysłowych, ale w pierwszym przypadku wodór jest wytwarzany w procesach wykorzystujących energię odnawialną, a w drugim – nieodnawialną. W obu przypadkach produkowane jest paliwo wodorowe, które spełnia różne wymagania – od zapotrzebowania na produkty ekologiczne po nacisk na dekarbonizację. W ramach projektu stworzono „gwarancję pochodzenia” (system GO), aby certyfikować wodór w paliwie wodorowym obecnym w handlu – jako wodór ekologiczny lub jako wodór produkowany w procesach niskoemisyjnych. System certyfikacji bierze pod uwagę zarówno użycie odnawialnych źródeł energii, jak i emisję gazów cieplarnianych. Wodór jest nośnikiem energii i można go wytwarzać i wykorzystywać w produkcji energii elektrycznej i (syntetycznego) gazu ziemnego, dlatego system ten można połączyć z systemem certyfikacji w innych sektorach energetycznych. Zdaniem Vanhoudta w efekcie uzyskujemy „przejrzysty i wiarygodny system, który informuje klientów o jakości wodoru w odniesieniu do pochodzenia i intensywności emisji dwutlenku węgla”. „System GO daje użytkownikom końcowym wolność wyboru intensywności emisji dwutlenku węgla i/lub składników odnawialnych w używanym przez nich paliwie wodorowym” – dodaje Vanhoudt. To skoncentrowane na konsumentach podejście ma stać się siłą napędową do przemiany branży energetycznej w Europie oraz do dekarbonizacji przemysłu i transportu. Projekt CERTIFHY i nowy system certyfikacji GO przyczyni się do zwiększenia zapotrzebowania i stworzenia nowego rynku dla wodoru klasy Premium. W październiku 2016 roku w Brukseli odbyło się spotkanie kończące projekt, na którym zespół zaprezentował wyniki projektu i przedstawił następne etapy przedstawicielom głównych sektorów przemysłu, decydentom politycznym i stowarzyszeniom z branży przemysłowej. System otrzymał silne wsparcie ze strony m.in. partnerstw publiczno-prywatnych z europejskiego sektora technologii ogniw paliwowych i technologii wodorowych. Bart Biebuyck, dyrektor wykonawczy wspólnego przedsięwzięcia na rzecz ogniw paliwowych i technologii wodorowych (Fuel Cells and Hydrogen Joint Undertaking, FCH JU) uważa, że „CERTIFHY to obiecujący projekt posiadający silne wsparcie ze strony przemysłu”. Dzięki temu wsparciu zobowiązano się wdrożyć pierwszy ogólnounijny system certyfikacji GO dla wodoru Premium. Konsorcjum powołuje radę nadzorczą i opracowuje infrastrukturę dla systemu nadawania gwarancji pochodzenia. Pierwszymi weryfikatorami będą zakłady objęte pilotażem w krajach członkowskich, które będą wytwarzały wodór ekologiczny lub niskoemisyjny, wykorzystując energię elektryczną z odnawialnych źródeł. Konsorcjum skontroluje partie produkcyjne i przyzna gwarancje pochodzenia, umieszczając je w rejestrze, a następnie przekaże je do obrotu handlowego.
Słowa kluczowe
CERTIFHY, paliwo wodorowe, ekologiczna energia, energia niskoemisyjna, intensywność emisji dwutlenku węgla, gwarancja pochodzenia