Pionierskie badania oferują nowe koncepcje i podejście do rozważań na temat płci
Przez kilka ostatnich dziesięcioleci Unia Europejska dokładała wielu starań, by zwalczać dyskryminację ze względu na płeć, m.in. na drodze konkretnych i przemyślanych instrumentów prawnych regulujących kwestie równego traktowania. Działania te nierzadko były podejmowane w reakcji na inspirowane oddolnie zmiany społeczne i wynikały z istotnego zwiększenia uczestnictwa kobiet w formalnym rynku pracy – trendu, którego początki sięgają lat 70. XX wieku. Inne, podobne wydarzenia miały miejsce w niedalekiej przeszłości: kampanie w mediach społecznościowych wzywające do zaprzestania stosowania przemocy wobec kobiet i mówienia na głos o problemie molestowania seksualnego kobiet w miejscu pracy i w społeczeństwie w ogóle. Chociaż wciąż w kwestii równości płci pozostaje wiele do zrobienia, postęp, jaki już się dokonał, przyczynił się do zwiększenia praw kobiet i ich konsolidacji. Stosowane obecnie podejście do tworzenia polityk polegające na „uwzględnianiu aspektu płci” jest szeroko akceptowalne. Metoda ta zakłada włączanie perspektywy płci do procesów przygotowania, projektowania, wdrażania, monitorowania i oceny polityk, działań regulacyjnych i programów wydatkowania środków. Na przykład, UE wdrożyła niedawno strategię na rzecz równouprawnienia płci na lata 2020–2025(odnośnik otworzy się w nowym oknie), której głównym celem jest: „unia, w której kobiety i mężczyźni, dziewczęta i chłopcy, w całej ich różnorodności, mogą swobodnie podążać wybraną przez siebie drogą, mają równe szanse, by się rozwijać, i mogą na równi uczestniczyć i odgrywać ważną rolę w życiu społeczeństwa europejskiego”. Większość badań zaprezentowanych w tym wydaniu broszury Results Pack oferuje świeże spojrzenie na to, czym jest równość i różnorodność. Ich autorzy zgłębiają zagadnienia takie jak ciąża z perspektywy filozoficznej, społeczno-historyczna rola wpływowych redaktorek europejskich czasopism, czy szczegółowa analiza specyficznych okoliczności migracji kobiet.
Płeć: kluczowa zmienna w badaniach
Choć płeć jest istotną zmienną w badaniach, nazbyt często czynnik ten jest pomijany w analizach. Fakt ten podkreślają chociażby epidemiolodzy w kontekście obecnej pandemii COVID-19 – prawdopodobieństwo wystąpienia poważnych powikłań COVID-19 u mężczyzn jest większe. Z drugiej strony kobiety są bardziej niż mężczyźni narażone na skutki społeczne i ekonomiczne tej choroby. Wykonują prace, które wiążą się z wyższym ryzykiem, np. w handlu czy hotelarstwie, oraz dźwigają na swoich barkach ciężar troszczenia się o dzieci i starszych członków rodziny. Zdaniem Eveline Crone, wiceprzewodniczącej ERBN, kwestie płci były dotąd często pomijane w projektach badań. „Tymczasem poznanie wszystkich aspektów ludzkiej różnorodności ma kluczowe znaczenie dla rozwoju nauki i osiągnięcia realnej równości w społeczeństwach”.
Interdyscyplinarne badania nad płcią
Wspólnym celem 12 projektów omówionych w bieżącym wydaniu broszury Results Pack jest zakwestionowanie poglądów, które na dobre weszły do nauki głównego nurtu i zakorzeniły się w umysłach obywateli, oraz rzucenie nowego światła na relacje płci. Uczestnicy tych projektów podeszli do tego zadania przekrojowo, łącząc różne spojrzenia z zakresu politologii, socjologii, historii, stosunków międzynarodowych, prawa i filozofii. Zaprezentowany zestaw projektów daje więc ciekawy wgląd w najnowsze, niezwykle interesujące prace badawcze. Odpowiedzialni za nie uczeni przyczyniają się do pogłębiania wiedzy na temat płci biologicznej i kulturowej oraz jej wpływu na całe społeczeństwa i poszczególne jednostki. Ich praca pomaga nam w lepszym zrozumieniu jednego z fundamentalnych elementów ludzkiego doświadczenia.