Dotarcie do sedna problemu przyszłych trzęsień ziemi w Europie
Nie można dokładnie przewidywać trzęsień ziemi ani im zapobiegać, ale skuteczne działania ograniczające ich skutki mogą pomóc zaoszczędzić pieniądze i ocalić ludzkie życia. W XX wieku trzęsienia ziemi w Europie doprowadziły do śmierci ponad 200 000 ofiar i szkód o wartości przekraczającej 250 miliardów euro. Pytanie brzmi: jakie straty gospodarcze i ile zgonów spowodują w tym stuleciu? Aby złagodzić skutki przyszłych katastrofalnych trzęsień ziemi w UE, naukowcy z całej Europy zaktualizowali opracowany w 2013 roku model zagrożenia trzęsieniami ziemi i stworzyli pierwszy model ryzyka związanego z trzęsieniami ziemi dla całej Europy. Modele te, opracowane przy wsparciu finansowanych ze środków UE projektów SERA, EPOS IP i RISE, znacznie poszerzają naszą wiedzę na temat obszarów, które są w największym stopniu narażone na silne wstrząsy oraz ich potencjalnych skutków. Na opracowanych modelach opierają się środki łagodzące oraz działania mające na celu zwiększanie odporności społeczności europejskich. Pozostaje jedna kwestia – kwestia różnicy między zagrożeniem trzęsieniem ziemi a ryzykiem związanym z trzęsieniem ziemi.
Ulepszona ocena zagrożenia sejsmicznego
Zagrożenie trzęsieniem ziemi określa siłę wstrząsów sejsmicznych w danym miejscu na skutek trzęsień ziemi, które mogą wystąpić lokalnie lub których epicentrum może się znajdować w dalszej odległości. Oceny zagrożenia trzęsieniem ziemi bazują na wiedzy o trzęsieniach ziemi z przeszłości, geologii, tektonice i lokalnych warunkach terenowych. Solidne oceny mogą zwiększyć naszą wiedzę na temat częstotliwości i intensywności przyszłych trzęsień ziemi w danej lokalizacji. Według zaktualizowanego Europejskiego modelu zagrożeń sejsmicznych z 2020 roku(odnośnik otworzy się w nowym oknie) krajami o najwyższym poziomie zagrożenia w Europie są Albania, Grecja, Włochy, Rumunia i Turcja, a także pozostałe kraje bałkańskie. „Zagrożenie trzęsieniem ziemi jest jednak stosunkowo wysokie także w niektórych regionach Austrii, Belgii, Francji, Niemiec, Islandii, Norwegii, Portugalii, Słowenii, Hiszpanii i Szwajcarii”, czytamy na stronie EFEHR(odnośnik otworzy się w nowym oknie).
Ryzyko związane z trzęsieniami ziemi i jego czynniki
Ryzyko związane z trzęsieniami ziemi opisuje wpływ, jaki przyszłe trzęsienia ziemi mogą mieć na tereny zabudowane oraz dobrostan mieszkańców. Aby określić ryzyko związane z trzęsieniami ziemi, naukowcy potrzebują informacji na temat gęstości zabudowy i zaludnienia, wrażliwości terenów zabudowanych oraz rzetelnych ocen zagrożenia trzęsieniem ziemi, które uwzględniają wpływ lokalnych warunków glebowych. Nowy Europejski model ryzyka sejsmicznego z 2020 roku(odnośnik otworzy się w nowym oknie) szacuje prawdopodobieństwo szkód i strat w budynkach mieszkalnych, handlowych i przemysłowych, a także strat ludzkich w wyniku potencjalnych przyszłych trzęsień ziemi. Zgodnie z modelem głównymi czynnikami zwiększającymi ryzyko związane z trzęsieniami ziemi są starsze budynki, obszary miejskie i wysokie zagrożenie trzęsieniem ziemi. Miasta takie jak Istambuł i Izmir w Turcji, Katania i Neapol we Włoszech, Bukareszt w Rumunii oraz Ateny w Grecji charakteryzują się wysokim stopniem ryzyka związanego z trzęsieniami ziemi. „W rzeczywistości te cztery kraje ponoszą blisko 80 % modelowanych średnich rocznych strat gospodarczych w wysokości 7 miliardów euro spowodowanych trzęsieniami ziemi w Europie”, czytamy na stronie EFEHR(odnośnik otworzy się w nowym oknie). „Także miasta takie jak Zagrzeb (Chorwacja), Tirana (Albania), Sofia (Bułgaria), Lizbona (Portugalia), Bruksela (Belgia) i Bazylea (Szwajcaria) charakteryzują się ponadprzeciętnym poziomem ryzyka związanego z trzęsieniami ziemi w porównaniu z mniej narażonymi miastami, takimi jak Berlin (Niemcy), Londyn (Zjednoczone Królestwo) czy Paryż (Francja)”. Projekty SERA (Seismology and Earthquake Engineering Research Infrastructure Alliance for Europe) i EPOS IP (EPOS Implementation Phase) zakończyły się odpowiednio w 2020 i 2019 roku. Projekt RISE (Real-time Earthquake Risk Reduction for a Resilient Europe) dobiegnie końca się w 2023 roku. Więcej informacji: strona projektu SERA(odnośnik otworzy się w nowym oknie) strona projektu EPOS IP strona projektu RISE(odnośnik otworzy się w nowym oknie) strona Systemu obserwacji Płyty Europejskiej (EPOS)(odnośnik otworzy się w nowym oknie)
