Turystyka kulturalna i zrównoważony rozwój – doskonałe połączenie
Wiemy, że zrównoważona turystyka kulturalna może wspomagać zrównoważony rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu w odległych regionach oraz na obszarach peryferyjnych. Pytanie dotyczy tego, w jaki sposób może się to odbywać. Badacze korzystający ze wsparcia finansowanego ze środków Unii Europejskiej projektu TExTOUR(odnośnik otworzy się w nowym oknie) znaleźli odpowiedź – obejmuje ona nie tylko procesy partycypacyjne. W opublikowanych wynikach badania(odnośnik otworzy się w nowym oknie) naukowcy wyjaśniają, że choć procesy partycypacyjne umożliwiające aktywne uczestnictwo wszystkich członków grupy w procesach decyzyjnych, są niezbędne i nieodzowne, samo ich zastosowanie nie wystarczy do planowania zrównoważonej turystyki kulturalnej. By stało się to możliwe, turystyka kulturalna musi opierać się na czterech filarach zrównoważonego rozwoju i uwzględniać gospodarkę, kulturę, środowisko oraz społeczeństwo. Każdy z tych filarów musi być uwzględniony zarówno w teorii, jak i w praktyce na każdym etapie procesu partycypacyjnego, aby było możliwe osiągnięcie rozwoju zrównoważonej turystyki kulturalnej. Autorzy badania przedstawiają w nim konkretną metodę partycypacyjną opracowaną z myślą o turystyce kulturalnej, określoną mianem procesu partycypacyjnego ukierunkowanego na zrównoważony rozwój (ang. Sustainability-Driven Participatory Process, SDPP), która została opracowana i przetestowana w ramach ośmiu studiów przypadków w całej Europie i poza jej granicami. Jak dowiadujemy się z opracowania, zastosowanie metody SDPP „umożliwia uwzględnienie wszystkich czterech filarów zrównoważonego rozwoju[…] na każdym etapie procesu współtworzenia”. Dalej czytamy między innymi, że: „Metoda SDPP pozwala na rozszerzenie tradycyjnych ram planowania turystyki dzięki włączeniu szeregu opracowanych działań i narzędzi mających na celu wspieranie wyciągania wniosków oraz zapewnienie praktycznego podejmowania decyzji dotyczących zrównoważonego rozwoju oraz jego różnych i wzajemnie powiązanych aspektów na każdym etapie procesu. Proces partycypacyjny został zaprojektowany w taki sposób, by mogły go inicjować zarówno organy rządowe, jak i miejscowe podmioty zainteresowane rozwojem zrównoważonej turystyki w regionie. Dzięki temu nowa metodyka planowania partycypacyjnego usprawnia wypracowywanie bardziej kompleksowych i holistycznych perspektyw rozwoju turystyki kulturalnej opartej na zrównoważonym rozwoju i dzięki temu może wspierać podmioty poszukujące sposobów planowania i rozwoju lokalnej turystyki opartej na dziedzictwie w sposób zrównoważony i sprzyjający włączeniu społecznemu”. Zarówno sama metoda SDPP, jak i narzędzia przedstawione w opracowaniu, opierają się na trzech powtarzalnych krokach mających na celu wzmocnienie turystyki kulturalnej w zrównoważony, zróżnicowany, sprzyjający włączeniu i innowacyjny sposób. „Badanie koncentruje się w szczególności na trzech działaniach zaprojektowanych na potrzeby warsztatów partycypacyjnych – wspólnym mapowaniu, współtworzeniu działań i dostosowanym modelu biznesowym Canvas. Obejmuje także analizę tego, w jaki sposób przyczyniają się one do tworzenia innowacyjnego procesu partycypacyjnego, którego każdy etap jest oparty na czterech filarach zrównoważonego rozwoju”.
Rozwój turystyki kulturalnej w Narwie
Jedno z ośmiu studiów przypadku TExTOUR zostało poświęcone Narwie, która stanowi w dużej mierze nieznany region na pograniczu estońsko-rosyjskim. Program pilotażowy obejmuje miasto Narwa oraz poprzemysłową dzielnicę Kreenholm, dzielącą nazwę z jednym z największych producentów tkanin w Europie i carskiej Rosji w XIX oraz XX wieku. Fabryka i otaczające ją budynki mieszkalne i gospodarcze stanowiły swego rodzaju miasto w mieście. Choć przemysł rozkwitał w czasach reżimu sowieckiego, upadek Związku Radzieckiego i globalne zmiany w sektorze tkanin sprawiły, że wyspa Kreenholm opustoszała, jednocześnie stając się częścią cennego dziedzictwa kulturowego Narwy. W ramach projektu TExTOUR (Social Innovation and TEchnologies for sustainable growth through participative cultural TOURism) badacze opracowali szlak tematyczny(odnośnik otworzy się w nowym oknie) wokół wyspy Kreenholm. Nowa trasa została oddana do użytku 13 lipca 2023 roku. Jak możemy przeczytać w opublikowanej na stronie projektu informacji prasowej(odnośnik otworzy się w nowym oknie), podczas zwiedzania ulic Kreenholm odwiedzający mogą zeskanować kody QR dostępne na znakach umieszczonych wzdłuż trasy i wysłuchać lub przeczytać informacje o interesujących obiektach i budynkach w języku angielskim, estońskim lub rosyjskim. Trasa o długości 3,5 kilometra obejmuje 18 miejsc, a jej pokonanie zajmuje około godziny. Więcej informacji: strona projektu TExTOUR(odnośnik otworzy się w nowym oknie)
