Polityka rolna korzystna zarówno dla klimatu, jak i różnorodności biologicznej
W dokumencie orientacyjnym(odnośnik otworzy się w nowym oknie) opublikowanym w ramach finansowanego przez UE projektu LAMASUS(odnośnik otworzy się w nowym oknie) przeanalizowano kompromisy i koszty alternatywne związane z zarządzaniem gruntami rolnymi. Ma on pomóc decydentom politycznym w kierowaniu finansowania tam, gdzie może ono przynieść największy zwrot środowiskowy dla klimatu, różnorodności biologicznej i rentowności rolnictwa. Dokument orientacyjny dowodzi, że strategiczna dezintensyfikacja rolnictwa może pomóc w zmniejszeniu emisji dwutlenku węgla w rolnictwie UE o blisko jedną trzecią, jednocześnie zwiększając odbudowę różnorodności biologicznej. Oparta na nowych danych dotyczących zarządzania użytkowaniem gruntów analiza łączy biofizyczne symulacje upraw i traw, modele bioróżnorodności i oceny kosztów na poziomie gospodarstwa, aby pomóc w skutecznym kształtowaniu polityki. „Podczas gdy korzyści środowiskowe wynikające z ograniczenia intensywnych praktyk rolniczych – polegającego na przykład na stosowaniu mniejszej ilości nawozów i pestycydów, utrzymywaniu mniejszej liczby zwierząt na hektar i rzadszej uprawie roślin – są dobrze znane środowisku naukowemu, nasze badanie idzie dalej, identyfikując konkretne obszary, w których korzyści zarówno dla klimatu, jak i różnorodności biologicznej można by osiągnąć przy minimalnych kosztach ekonomicznych”, wyjaśnia współautor dokumentu Leopold Ringwald pracujący dla koordynatora projektu LAMASUS International Institute for Applied Systems Analysis, cytowany w informacji prasowej(odnośnik otworzy się w nowym oknie) instytutu.
Dążenie do poprawy
Kluczowym wynikiem badania jest identyfikacja obszarów w różnych regionach Europy, w których można wymiernie poprawić stan różnorodności biologicznej. W tych regionach inwestowanie co najmniej 350 euro rocznie na hektar poprzez trwałą dezintensyfikację skutkuje redukcją emisji ekwiwalentu CO2 rocznie o co najmniej 1 tonę. Co ważne, zwiększa również ilość nienaruszonej różnorodności biologicznej – czyli różnorodność i liczebność gatunków rodzimych – o 1% na dekadę. „Te lokalne korzyści są znaczące”, stwierdzają autorzy dokumentu: „Stan nienaruszonej różnorodności biologicznej w Europie poprawił się o zaledwie 1,1% w latach 2000-2018, a globalne badania wykazują spadek o około 3,4% od 1970 r. i około 1% na dekadę od 1900 r.”. Analiza pokazuje również, że strategiczna dezintensyfikacja 7% gruntów rolnych w Europie na wskazanych obszarach mogłaby zmniejszyć emisje z rolnictwa o 4,9%, czyli o około 12 milionów ton ekwiwalentu CO₂ rocznie. „Stanowiłoby to około 3,9% łącznego celu UE na 2030 r. w odniesieniu do rolnictwa, leśnictwa i innego użytkowania gruntów, przy jednoczesnym zmniejszeniu całkowitej wartości produkcji rolnej o 2% rocznie”, czytamy w dokumencie. „Liczby te sugerują, że ukierunkowane zmiany w zarządzaniu gruntami mogą znacząco przyczynić się do osiągnięcia celów klimatycznych bez szkody dla produkcji żywności”. Kolejnym wnioskiem jest konieczność lepszego ukierunkowania wsparcia wspólnej polityki rolnej (WPR)(odnośnik otworzy się w nowym oknie). Naukowcy wskazali na trzy kraje – Austrię, Polskę i Słowenię – z ponadprzeciętnym udziałem korzystnych obszarów, ale poniżej średniej planowanego wsparcia na hektar dla dezintensyfikacji. Ponad 50% gruntów rolnych w Polsce i Austrii jest intensywnie użytkowanych, co pozostawia miejsce na korzystne zmiany. „Przekierowanie funduszy na te obszary mogłoby poprawić różnorodność biologiczną i wyniki klimatyczne w przeliczeniu na każde wydane euro”, stwierdzają autorzy dokumentu, proponując płatności oparte na wynikach jako obiecujące rozwiązanie, które umożliwia „elastyczne, zorientowane na wyniki wsparcie, a jednocześnie zachęca do korzystania z niego tam, gdzie zyski środowiskowe są najwyższe”. Wreszcie, w opracowanym w projekcie LAMASUS (LAnd use and MAnagement modelling for SUStainable governance) dokumencie orientacyjnym podkreślono pięć kluczowych obszarów WPR wspierających dezintensyfikację rolnictwa. Są to polityki dotyczące nawożenia promujące organiczne alternatywy dla nawozów syntetycznych, polityki dotyczące użytków zielonych i wypasu skoncentrowane na zwiększaniu bioróżnorodności i zdrowia gleby, środki ochrony krajobrazu, niskonakładowe systemy rolnicze oraz polityki w zakresie ochrony roślin ograniczające zwalczanie szkodników środkami syntetycznymi. Więcej informacji: strona projektu LAMASUS(odnośnik otworzy się w nowym oknie)
