Pomagając Europie w zabezpieczeniu dostaw krytycznych pierwiastków ziem rzadkich
Finansowany ze środków UE projekt REESilience(odnośnik otworzy się w nowym oknie) został uruchomiony, aby wspierać budowę odpornego i bardziej zrównoważonego łańcucha dostaw pierwiastków ziem rzadkich (REE) niezbędnych do zielonej transformacji Europy. W niedawnej analizie badacze projektu REESilience wykazali, że wykorzystanie nawet niewielkiej części światowych złóż metali ziem rzadkich o niskim ryzyku mogłoby w znacznym stopniu zmniejszyć zależność Europy od importu. Europa polega na REE w wielu kluczowych branżach, w tym energetyki odnawialnej i pojazdów elektrycznych. REE są niezbędne w produkcji magnesów trwałych, półprzewodników i innych istotnych komponentów w tych technologiach. Chociaż złoża metali ziem rzadkich występują powszechnie na całym świecie, ich wydobyciem i rafinacją zajmuje się głównie jeden kraj: Chiny. Zależność Europy od drugiego najbardziej zaludnionego kraju na świecie w zakresie REE budzi obawy o bezpieczeństwo łańcucha dostaw i autonomię strategiczną. W ostatnich latach UE poczyniła duże postępy w technologiach umożliwiających oddzielanie, ponowne przetwarzanie i recykling magnesów z pierwiastków ziem rzadkich. Jednak przed nami jeszcze długa droga, zanim będzie można samodzielnie zaspokoić ten popyt. Z tego względu badacze projektu REESILIENCE skupili się na mapowaniu dostępności, cen i zmian ilościowych różnych źródeł REE spoza China w okresie 2022–2035. Wykorzystując dostępne dane z literatury, przemysłu i rozmów z ekspertami, a także uwzględniając zarówno źródła pierwotne (działalność górnicza), jak i wtórne (nadające się do recyklingu produkty wycofane z eksploatacji), opracowano kompleksowy spis źródeł materiałowych. W zakresie źródeł pierwotnych naukowcy przeanalizowali 149 złóż REE na całym świecie, opierając się na ich profilach ryzyka środowiskowego, społecznego i korporacyjnego (ESG). Wyniki pokazują, że eksploatacja zaledwie kilku światowych złóż o niskim ryzyku ESG może rozwiązać wyzwania związane z dostawami pierwiastków ziem rzadkich do UE. „Łańcuch dostaw minerałów krytycznych może być naprawdę odporny tylko wtedy, gdy jest również zrównoważony, w najszerszym tego słowa znaczeniu. Dlatego ważne jest, aby uwzględniać aspekty ESG przed eksploatacją nowych złóż metali ziem rzadkich” — zauważa Maarten Koese z partnera projektu REESilience, Uniwersytetu w Lejdzie w Holandii, w artykule w portalu „idw”(odnośnik otworzy się w nowym oknie). Według analizy największe zagrożenia dla środowiska koncentrują się w strefach ekologicznie wrażliwych, takich jak Brazylia, środkowa Afryka i Azja południowo-wschodnia. Ryzyko społeczne koncentruje się na gęsto zaludnionych obszarach Afryki i południowej Azji, natomiast ryzyko związane z ładem korporacyjnym występuje w takich miejscach jak Burundi (Afryka), Rosja i niektóre części Azji Środkowej. Tylko niewielka liczba złóż, zlokalizowanych głównie w krajach zachodnich, łączy w sobie niskie ryzyko ESG ze strategicznymi cechami geologicznymi. Mowa tu o kompleksie Fen w Norwegii oraz kilku projektach w Finlandii i Szwecji, a także na Grenlandii, gdzie występuje wiele dużych złóż o niskim ryzyku. Poza Europą obiecujące są partnerstwa z Australią i Kanadą.
Wzrok wpatrzony w przyszłość
Partnerem projektu REESilience (Resilient and sustainable critical raw materials REE supply chains for the e-mobility and renewable energy ecosystems and strategic sectors) jest Uniwersytet Techniczny w Delfcie w Holandii, gdzie opracowano również model dynamiki systemu służący ocenie możliwych przyszłych zmian podaży i popytu oraz cen. Wstępne wyniki pokazują, że skoki cen spowodowane zakłóceniami dostaw w UE można złagodzić poprzez przyjęcie proponowanych środków zwiększających odporność. Jak komentuje Willem Auping, badacz z Uniwersytetu Technicznego w Delfcie: „Modelowanie symulacyjne niepewnych systemów, takich jak globalne łańcuchy dostaw metali, może naprawdę pomóc w zrozumieniu przyszłych wyzwań tych systemów i znalezieniu sposobów ich przezwyciężenia”. Więcej informacji: strona internetowa projektu REESilience(odnośnik otworzy się w nowym oknie)
