Powrót do czystych, ekologicznych materiałów budowlanych
Konserwatorzy i producenci doceniają obecnie potrzebę wykorzystania wapna w projektowaniu zrównoważonych, kompatybilnych i trwałych zapraw do naprawy ubytków. W ostatnich latach przemysłowa produkcja zapraw doprowadziła do stworzenia zaprawy gotowej do wykorzystania, ale ustępującej jakością swojemu tradycyjnie przygotowywanemu odpowiednikowi. Obecnie istnieje wyraźny wymóg stosowania zrównoważonych materiałów budowlanych i wdrażania metod, które prowadzą do zmniejszania poziomu zanieczyszczenia, emisji dwutlenku węgla i zużycia energii. Aby realizować ten wymóg, finansowany ze środków UE projekt NATURALIME (Naturally durable: Developing and testing the resilience of innovative natural admixtures for lime-based conservation mortars) ma na celu opracowanie zaprawy wapiennej stosowanej jako materiał do naprawy ubytków w zabytkowych budynkach. Partnerzy projektu zbadali i wykorzystali naturalne dodatki składające się z wapna oraz roślinnych i zwierzęcych materiałów pochodnych w celu zmodyfikowania określonych właściwości zaprawy. W tym celu zbadali suche wapno hydratyzowane, naturalne wapno hydrauliczne i ciasto wapienne. Zespół pracujący w projekcie NATURALIME zbadał zaprawę wykonaną z użyciem konopi oraz jej włókien (wewnętrznych, zdrewniałych części łodygi). Uzyskane wyniki pokazały, że mieszanki włókien konopi i naturalnego wapna hydraulicznego spełniają swoją rolę lepiej niż zaprawy wykonane z wapna napowietrzanego w postaci suchego, hydratyzowanego proszku lub kitu. Mieszanki konopno-wapienne cechują się również wyższą odpornością w klimacie śródziemnomorskim, półsuchym i tropikalnym. Naukowcy przebadali również mieszanki wykonane z wapna i dodatków organicznych, w szczególności naturalnych polisacharydów uzyskanych z wodorostów morskich. Ustalili oni, że dodanie takich polisacharydów do ciasta wapiennego zwiększa plastyczność świeżej mieszanki w sposób, który jest zależny od procesu mieszania, czasu i temperatury. Podsumowując, uzyskane wyniki pokazują, że najlepszym rozwiązaniem jest stosowanie naturalnego wapna hydraulicznego w połączeniu w włóknami konopi. Projekt NATURALIME z powodzeniem przedstawił konsekwencje zastosowania naturalnych i zrównoważonych dodatków do zapraw służących do uzupełniania ubytków. Nadchodzące lata powinny zaowocować korzyściami dla zabytkowego i historycznego dziedzictwa Europy.
Słowa kluczowe
Zaprawa wapienna, zaprawa do uzupełniania ubytków, NATURALIME, włókna konopi
