Podejście oparte na współpracy promuje zeroenergetyczne budownictwo
Zarówno Unia Europejska, jak i kolejne kraje wprowadzają przepisy dotyczące budownictwa o zerowym zużyciu energii netto, związane z nowym budownictwem. Celem tego działania jest zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych. Budynki ZNE są projektowane z myślą o zapewnianiu zerowego, a w niektórych przypadkach nawet dodatniego bilansu energetycznego. Zawdzięczają to uwzględnieniu strategii oszczędzania energii i systemów wytwarzania energii odnawialnej już na poziomie projektu. Jednak mimo wszystkich czynników i korzyści związanych z rozwojem budownictwa ZNE, nadal istnieją poważne bariery, które ograniczają popularyzację tej koncepcji na świecie. Jedną z najtrudniejszych do pokonania jest konieczność ponoszenia wysokich nakładów kapitałowych, zwłaszcza w początkowej fazie budowy. Ponadto realizacja wielu projektów – w szczególności dotyczących mniejszych budynków – może wiązać się z trudnościami we wdrożeniu norm ZNE ze względu na złożoność technologiczną koncepcji oraz brak wiedzy i doświadczenia projektantów i budowniczych. Zespół projektu ZERO-PLUS podjął próbę rozwiązania tych problemów. W jego ramach powstały wytyczne dotyczące opłacalnego projektowania i budowy nowych budynków oraz osiedli w technologii ZNE. „Projekt ZERO-PLUS miał przyczynić się do opracowania zrównoważonego podejścia do budowania osiedli ZNE. Konkretne cele obejmowały zmniejszenie początkowych kosztów budowy o co najmniej 16 % w porównaniu z konwencjonalnymi budynkami ZNE przy jednoczesnej minimalizacji kosztów cyklu życia”, stwierdza Margarita Assimakopoulos, koordynatorka projektu.
Zastosowanie technologii OZE
Konsorcjum 32 partnerów z ośmiu krajów zaprojektowało cztery osiedla – na Cyprze, we Francji, we Włoszech i w Zjednoczonym Królestwie – dzięki czemu projekt objął różne strefy geoklimatyczne, praktyki budowlane i środowiska kulturowe. Partnerzy projektu opracowali metodologie i narzędzia towarzyszące, aby dzięki temu zapewnić nadrzędne rozwiązanie umożliwiające pokonanie barier utrudniających udaną budowę budynków mieszkalnych w nowej technologii, które tworzyłyby osiedla ZNE. Dostawy energii zużywanej przez osiedle uwzględniają źródła energii odnawialnej wytwarzanej na miejscu. Przyjęcie takiego założenia wymusiło opracowanie, przetestowanie i wdrożenie technologii odnawialnych oraz hybrydowych systemów energii odnawialnej zgodnych z lokalnymi warunkami klimatycznymi w ramach każdego z osiedli. „Podejście wykorzystane w projekcie ZERO-PLUS przyciągnęło dostawców technologii, ekspertów ds. efektywności energetycznej i energii odnawialnej oraz deweloperów, którzy połączyli siły, by już na etapie koncepcji projektu optymalizować osiedle ZNE”, wyjaśnia Assimakopoulos. Nowatorskie technologie obejmowały system wentylacji i klimatyzacji zasilany energią słoneczną, kogenerację, system magazynowania energii i jej przetwornicę, wielofunkcyjny system łączący rozwiązania w zakresie wytwarzania energii odnawialnej na dachach oraz przeniesienie ich do skali przemysłowej. Dodatkowe technologie, jakie zastosowano w projekcie to panele izolacyjne, akumulatory i system zarządzania energetycznego całych budynków. Okazuje się, że porzucenie indywidualnego podejścia do poszczególnych budynków na rzecz holistycznego planowania całego osiedla może pomóc w rozwiązaniu problemu wysokich kosztów dzięki efektowi skali – zarówno zasoby energetyczne, jak i koszty technologii są dzielone między wszystkich mieszkańców.
Korzyści dla środowiska
Przeniesienie uwagi z pojedynczego budynku na całe osiedle pozwala czerpać dodatkowe korzyści, takie jak poprawa zewnętrznego mikroklimatu zarówno na zewnętrznych obszarach wspólnych, jak i w obrębie pojedynczych budynków. Głównym powodem powstania tych korzyści jest złagodzenie skutków powstawania miejskich wysp ciepła i występowania innych zjawisk związanych ze zmianą klimatu, a także zmniejszenia zapotrzebowania budynków na energię i co za tym idzie, ograniczenie emisji CO2. Projekt ZERO-PLUS przyczyni się do rozwoju rynku osiedli ZNE w UE, które będą zgodne z dyrektywą w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, a tym samym spełnią warunek „prawie zerowego” poziomu efektywności energetycznej. Podsumowując, Assimakopoulos mówi: „Opracowane innowacyjne technologie zmniejszą barierę kosztową wprowadzenia na rynek takich budynków, ponieważ ich cena okaże się bardziej przystępna niż najnowszych technologii. Opracowane i zademonstrowane rozwiązania pozwolą na znaczne przyspieszenie tempa, z jakim takie projekty będą przyjmowane przez rynek.”
Słowa kluczowe
ZERO-PLUS, energia odnawialna, budynek ZNE, osiedle ZNE, zerowe zużycie energii netto, dyrektywa o charakterystyce energetycznej budynków, miejska wyspa ciepła
