Bliżej poznania pochodzenia Hunów
Kim byli i skąd pochodzili europejscy Hunowie? Aby znaleźć odpowiedź na czekającą rozwiązania zagadkę ich pochodzenia, zespół badawczy, wspierany przez finansowany ze środków UE projekt HistoGenes(odnośnik otworzy się w nowym oknie), podjęli badania interdyscyplinarne łączące archeologię, antropologię, archeogenetykę i historiografię. Opublikowane w piśmie PNAS badanie(odnośnik otworzy się w nowym oknie) ujawnia, że migracja Hunów z Azji Wschodniej do Europy nie była oczywista i wiązała się z mieszaniem DNA oraz utratą niektórych cech kulturowych. Pod koniec IV wieku Hunowie pojawili się w Europie, tworząc potężne imperium, które zmieniło historię zachodniej Eurazji. Chociaż uważa się, że pochodzą oni od Xiongnu, koczowniczego imperium, które rządziło mongolskim stepem do około 100 roku n.e. 300-letnia przerwa między tym imperium a pojawieniem się Hunów w Europie stanowi zagadkę dla ekspertów. Aby sprawdzić, czy uda im się wypełnić tę lukę między Xiongnu a Hunami, zespół badawczy przeanalizował DNA 370 osób, które żyły między II wiekiem p.n.e. a VI wiekiem n.e.. Łącznie przeanalizowano 35 nowych sekwencji DNA i opublikowanych danych genomicznych z miejsc pochówku na mongolskich stepach, w Azji Środkowej i Kotlinie Karpackiej.
Xiongnu w genach
Wyniki nie wykazały istnienia dużej społeczności pochodzenia azjatyckiego ani stepowego żyjącej w Kotlinie Karpackiej po przybyciu Hunów. Naukowcy zidentyfikowali jednak niewielką grupę osób, którym zapewniono elitarny pochówek w grobach typu wschodniego, często kojarzonych z tradycjami koczowniczymi. Analiza wspólnych sekwencji DNA znanych jako segmenty identyczne pod względem pochodzenia (IBD) wykazała, że ta grupa osób miała wyraźne wschodnioazjatyckie sygnatury genetyczne. „Niespodzianką było odkrycie, że kilka z tych osób z okresu Hunów w Europie ma wspólne powiązania IBD z niektórymi z najwyższych rangą elit cesarskich z późnego imperium Xiongnu” — zauważa jeden z głównych autorów badania Guido Alberto Gnecchi-Ruscone z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej im. Maxa Plancka w komunikacie(odnośnik otworzy się w nowym oknie) opublikowanym w „Archaeology News”. Powiązania te dotyczą również osoby pochowanej w największym odkrytym do tej pory tarasowym grobowcu Xiongnu. Nawet przy tym powiązaniu między Hunami i Xiongnu, DNA i dane archeologiczne tworzą złożony obraz mobilności i interakcji. Sugerują, że Hunowie przemieszczając się na zachód, mieszali się z populacjami z całej Eurazji, co skutkowało wysoką heterogenicznością genetyczną. Różnią się tym znacząco od innej koczowniczej grupy, Awarów, którzy przybyli do Europy dwa wieki później. „Awarowie przybyli prosto do Europy po tym, jak ich wschodnioazjatyckie imperium zostało zniszczone przez Turków, a wielu ich potomków nadal wykazywało znaczne wschodnioazjatyckie pochodzenie aż do końca ich panowania około 800 roku” — zauważa Walter Pohl z Austriackiej Akademii Nauk, koordynatora projektu HistoGenes. Nie można zaprzeczyć, że Hunowie poprzez swoje podboje militarne znacząco wpłynęli na sytuację polityczną Europy. Jednak, jak pokazuje badanie realizowane przy wsparciu projektu HistoGenes (Integrating genetic, archaeological and historical perspectives on Eastern Central Europe, 400-900 CE), ich spuścizna genetyczna nie była równie istotna. Jak podsumowuje współautorka badania Zuzana Hofmanová z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej im. Maxa Plancka: „Chociaż Hunowie radykalnie zmienili krajobraz polityczny, ich rzeczywisty ślad genetyczny — poza niektórymi elitarnymi pochówkami — pozostaje ograniczony”. Więcej informacji: strona internetowa projektu HistoGenes(odnośnik otworzy się w nowym oknie)