Precyzyjna konserwacja wszystkich cząsteczek obiektów dziedzictwa miejskiego
Konserwacja zabytkowych budynków pozwala zachować dziedzictwo kulturowe i naturalne dla obecnych i przyszłych pokoleń. Proces ten obejmuje konserwację, zachowanie, restaurację i rekonstrukcję, a jego celem jest zachowanie znaczenia i wyglądu oraz fizycznych właściwości obiektów dziedzictwa. Zespół wspieranego ze środków działania „Maria Skłodowska-Curie” projektu CLEA(odnośnik otworzy się w nowym oknie) dba o to, aby nasze miejskie zabytki były zachowane w najwyższym możliwym standardzie. „Brak oryginalnych materiałów pozwalających na zachowanie budynku w jego pierwotnym stanie lub niedostępność surowców, które przypominają pierwotne materiały sprawiają, że wysiłki konserwatorskie są mniej skuteczne”, mówi Gilberto Artioli, koordynator projektu CLEA i profesor mineralogii, krystalografii i materiałoznawstwa na Uniwersytecie w Padwie.
Zdejmowanie warstw w celu mapowania rekonstrukcji
Zespół połączył konkretne okresy historyczne z praktykami architektonicznymi i tradycjami materiałowymi stosowanymi na Wyspach Kanaryjskich. Wyniki przeprowadzonych badań przekładają się na wiedzę o istniejących budynkach, w tym badania oryginalnej architektury i późniejszych renowacji lub modyfikacji. Ponadto dostarczają jasnych wskazówek pozwalających na wirtualną rekonstrukcję dawnych krajobrazów miejskich i oferują sugestie techniczne dotyczące materiałów, które należy stosować w nowoczesnych renowacjach. „Jeśli chcemy przedstawić Las Palmas i okolice w XVI wieku, dysponujemy obecnie dokładnymi danymi na temat dawnej estetyki budynków, ze szczegółami dotyczącymi elementów ozdobnych i palety kolorów”, wyjaśnia Artioli.
Analizy na najwyższym poziomie
Próbki zostały zbadane przy pomocy urządzeń dostępnych na Wydziale Nauk Geologicznych Uniwersytetu w Padwie oraz w ramach doświadczeń przeprowadzonych przez laboratoria partnerskie na Uniwersytecie w Katanii. Zaprawy zostały scharakteryzowane za pomocą spolaryzowanej mikroskopii optycznej (POM) i rentgenowskiej dyfrakcji proszkowej (XRPD). Zastosowanie mikroskopii umożliwia szybkie i kompleksowe badanie petrograficzne mikrostruktury zaprawy oraz charakteru wtrąceń mineralnych. Technika XRPD pozwala z kolei na sprawniejsze rozróżnianie, identyfikację i kwantyfikację faz mineralnych. W celu przeprowadzenia badań badacze przygotowali cienkie warstwy każdego z pigmentów. Przekroje te zostały następnie zbadane przy pomocy techniki spektroskopii ramanowskiej i wykorzystującej podczerwień, a także mikroskopii elektronowej (SEM-EDS) w celu identyfikacji pigmentów obecnych w każdej warstwie i ich sekwencji. Jak zauważa Artioli: „Mapy chemiczne uzyskane za pomocą techniki SEM-EDS są szczególnie przydatne do identyfikacji składu każdego pojedynczego związku w sekwencji stratygraficznej, począwszy od warstwy zaprawy nośnej, aż do najnowszej warstwy malarskiej”.
Wgląd w przeszłość
Historyczne budynki powstające w okresie od XVI do XVIII wieku, były wykańczane niedrogimi lokalnymi materiałami, takimi jak ziemia lub zaprawy na bazie wapna, a do malowania posłużyły miejscowe ziemiste pigmenty, takie jak czerwień, żółć i biel. Badacze odkryli kilka wyjątków w historycznym centrum Santa Maria de Guia. W XVII-wiecznym budynku zaprawa wapienna została pomalowana naturalnym błękitem ultramarynowym, który był bardzo drogi i został użyty wyłącznie w celu ozdobienia elewacji. W XIX wieku pojawiły się nowe materiały syntetyczne, w tym szmaragdowa zieleń stosowana w bardziej okazałych budynkach, często łączona z verditer - specjalnym pigmentem produkowanym wyłącznie na terenie dzisiejszego Zjednoczonego Królestwa. Występowanie tych pigmentów wskazuje na bogactwo i doskonałe stosunki gospodarcze między Wyspami Kanaryjskimi a Wyspami Brytyjskimi.
Bezpieczna przyszłość europejskiego dziedzictwa
„Naszym zdaniem projekt CLEA doskonale pokazuje, w jaki sposób zaawansowane strategie charakteryzacji materiałów oparte na nowoczesnym podejściu opartym na wielu technikach, mogą dostarczyć wiedzy na temat naszego dziedzictwa architektonicznego”, podsumowuje Artioli. Wiedza ta może być wykorzystywana zarówno do waloryzacji dziedzictwa, jak i praktycznej konserwacji obiektów dziedzictwa architektonicznego.