Model dla przedsiębiorstw zainteresowanych udziałem w unijnej gospodarce opartej na danych
W lutym 2015 r., kiedy rozpoczęto realizację projektu EuDEco (Modelling the European data economy), technologia big data była już szeroko wykorzystywana. Aktywnie gromadziły i wykorzystywały dane głównie duże firmy, ale także organy rządowe i instytucje badawcze. Ale nie oznaczało to jeszcze powstania rynku danych, ponieważ dzielenie się danymi i ich ponowne wykorzystanie nie było wystarczająco intensywne. „W 2015 r. wymiana i ponowne wykorzystywanie danych, w szczególności ponad granicami oraz z udziałem małych i średnich przedsiębiorstw, były nadal bardzo ograniczone, a w pewnym stopniu tak jest do tej pory. Istnieje wiele przyczyn takiego stanu rzeczy, w tym braki w umiejętnościach, brak zaufania czy brak interoperacyjności”, mówi dr Daniel Bachlechner z Instytutu Badań Systemowych i Innowacji Fraunhofera. Aby pomóc przedsiębiorstwom nadrobić zaległości, dr Bachlechner i inni członkowie konsorcjum EuDEco opracowali model unijnej gospodarki opartej na danych, stosując w dużej mierze podejście jakościowe, zorientowane na społeczność lokalną. Prace te umożliwiły wszystkim osobom zainteresowanym lub powiązanym z gospodarką opartą na danych podjęcie dyskusji w trakcie pełnienia roli wspierającej, a tym samym zrozumienie sposobu postrzegania gospodarki opartej na danych i czerpanie inspiracji z tych spostrzeżeń w celu dostarczenia tym podmiotom praktycznych zaleceń, które rzeczywiście spełniałyby ich wymagania. Wśród badanych w ramach projektu aspektów znalazły się modele biznesowe. „Przeanalizowaliśmy kluczowe działania i zasoby ponad 200 podmiotów gospodarki opartej na danych w UE, przeanalizowaliśmy wcześniejsze prace nad modelami biznesowymi i nakreśliliśmy pięć archetypów modeli biznesowych, które są powszechne w gospodarce opartej na danych”, wyjaśnia dr Bachlechner. Tych pięć archetypów obejmuje modele biznesowe dla podmiotów zajmujących się pozyskiwaniem danych, manipulacją danymi, ich wykorzystywaniem, dostarczaniem technologii i konsultacjami. Oprócz kluczowych działań i zasobów, które zostały wykorzystane do zdefiniowania archetypów, przeanalizowano również elementy modeli biznesowych, w tym propozycje wartości, struktury kosztów i strumienie przychodów. „Przyjrzeliśmy się podobieństwom i różnicom między aktorami i wybraliśmy kilku, których sytuację omówiliśmy bardziej szczegółowo. Wiele wniosków, które wyciągnęliśmy, zostało wykorzystanych w naszych zaleceniach”, mówi dr Bachlechner. Opinie przedstawicieli branży były w przeważającej mierze pozytywne. Aktorzy gospodarki opartej na danych w UE, którzy aktywnie pomagali w opracowaniu modelu EuDEco, stwierdzili, że niezwykle cenne dla nich jest uzyskanie zewnętrznej oceny ich działalności oraz konkretnych porad dotyczących kroków, jakie powinny podjąć. Jak mówi dr Bachlechner, kilku z tych aktorów podkreślało zainteresowanie kontynuacją współpracy. Bardzo potrzebny impuls polityczny Aby jednak unijna gospodarka oparta na danych naprawdę się rozwinęła, konieczne będą dalsze środki polityczne w celu zbudowania jednolitego rynku cyfrowego i zajęcia się pilnymi kwestiami, takimi jak braki w umiejętnościach, brak zaufania i brak interoperacyjności. „Decydenci polityczni muszą zrozumieć relacje między różnymi elementami gospodarki opartej na danych i być w stanie ocenić, a nawet przewidzieć konsekwencje niektórych podejmowanych przez nich środków”, mówi dr Bachlechner. Obserwatorium EuDEco powinno być bardzo użyteczne w tym zakresie, ponieważ dzięki niemu trendy związane z gospodarką opartą na danych, a także różnice pomiędzy poszczególnymi krajami, są wyraźnie widoczne. Pomaga ono w określeniu dobrych praktyk i pozwala na porównanie poszczególnych państw członkowskich lub UE jako całości z innymi krajami na świecie. „UE musi szybko uczyć się od światowych liderów, ale jednocześnie dbać o zachowanie europejskich wartości”, podkreśla dr Bachlechner. Projekt EuDEco został zakończony pod koniec stycznia 2018 roku. Niedawno konsorcjum EuDEco zostało rozszerzone i przedłożyło wniosek dotyczący nowego projektu, który koncentruje się na brakach w umiejętnościach, braku zaufania i braku interoperacyjności w kontekście unijnej gospodarki opartej na danych. Cel: zapewnienie aktorom, w szczególności MŚP, wsparcia niezbędnego do szybkiego i pragmatycznego sprostania tym wyzwaniom. Wsparcie to obejmie kojarzenie przedsiębiorstw i usługodawców, analizy gospodarki opartej na danych oraz pomoc w podejmowaniu działań zgodnie z wypracowanymi dobrymi praktykami. Niektóre z rezultatów projektu EuDEco będą również dalej rozwijane.
Słowa kluczowe
EuDEco, big data, gospodarka oparta na danych, rynek danych, model biznesowy, interoperacyjność, umiejętności, zaufanie
