Kształtowanie przyszłości diagnostyki szkodników upraw w UE
Każdego roku na świecie odnotowuje się około 40 % straty w plonach roślin uprawnych(odnośnik otworzy się w nowym oknie) wywołane działaniem szkodników i chorobami, co odbija się na gospodarce, bezpieczeństwie żywnościowym i zrównoważonym charakterze rolnictwa. Rozwiązaniem tego problemu mogłyby być szybkie, precyzyjne i wiarygodne metody wykrywania i identyfikacji szkodników. Ocena skuteczności tych testów jest jednak w większości prowadzona w laboratoriach lub w ramach badań skuteczności oferujących ograniczone możliwości, co stawia pod znakiem zapytania jakość i wiarygodność testów diagnostycznych oraz podkreśla potrzebę standaryzacji procesów ich walidacji. Zespół finansowanego przez UE projektu VALITEST(odnośnik otworzy się w nowym oknie) postanowił zmienić ten stan rzeczy. „Nasz główny cel(odnośnik otworzy się w nowym oknie) zakłada poprawę wiarygodności diagnostyki szkodników roślin”, wyjaśnia Mathieu Rolland, zastępca koordynatora projektu. Aby go osiągnąć, zespół rozpoczął prace od uzupełnienia istniejących i opracowania nowych danych walidacyjnych do wykrywania i identyfikacji szkodników roślin, które są istotne dla różnych zainteresowanych stron. Naukowcy zamierzają także zharmonizować procedury oraz wspierać współpracę pomiędzy interesariuszami, która pomoże w opracowaniu skuteczniejszej diagnostyki.
Poprawa diagnostyki
Dane walidacyjne nie są dostępne dla wszystkich laboratoryjnych testów diagnostycznych wykrywających obecność szkodników, zatem kontrola jakości i wiarygodności ich wyników wymaga dodatkowych danych. Wychodząc naprzeciw tej potrzebie, zespół projektu przeprowadził dwuetapowe badania skuteczności testów, w ramach których przeanalizowano skuteczność 83 testów wykrywających 11 rodzajów szkodników z wykorzystaniem około 10 000 próbek. „W rezultacie uzyskaliśmy dane walidacyjne dla priorytetowej grupy szkodników, a jednocześnie udało nam się ulepszyć i zharmonizować procedury walidacyjne”, zauważa Rolland. Zespół projektu VALITEST przyczynił się także do poprawy metod badawczych, proponując nowe wytyczne i narzędzia statystyczne do analizy danych walidacyjnych, które pozwalają zwiększyć wiarygodność wyników uzyskanych z użyciem sekwencjonowania o wysokiej przepustowości. Zostaną one wykorzystane do weryfikacji stosownych norm Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin (EPPO) – PM 7/98 i PM 7/122(odnośnik otworzy się w nowym oknie) – lub opracowania nowych. „Przygotowaliśmy również nowe wytyczne dotyczące produkcji materiałów referencyjnych niezbędnych do przeprowadzania wiarygodnej walidacji testów i rutynowej diagnostyki”, dodaje Rolland.
Przyszłość testów i zdrowia roślin
Ocena skuteczności w połączeniu z podejściem horyzontalnym może pomóc laboratoriom w zarządzaniu i dowodzeniu swoich kompetencji w zakresie badań. W ramach optymalizacji tej metody zespół wysłał ankiety do laboratoriów zarejestrowanych w bazie EPPO, aby rozpoznać ich potrzeby i zgromadzić opinie na temat horyzontalnych testów skuteczności. Rozpoczęto także rozmowy z organami akredytacyjnymi dotyczące potencjalnej metody ochrony roślin w odniesieniu do poziomu i częstotliwości wykonywania testów skuteczności w laboratoriach. „Co więcej, zorganizowano szkolenia internetowe(odnośnik otworzy się w nowym oknie) skierowane do laboratoriów, składające się z serii webinariów i ćwiczeń praktycznych dotyczących walidacji, organizacji badań nad skutecznością testów, a także rozwoju, zatwierdzania i rutynowego wykorzystywania wysokowydajnych testów opartych na sekwencjonowaniu”, potwierdza Rolland. Celem projektu VALITEST jest wprowadzenie na rynek testów, które zostały zatwierdzone zgodnie z normami międzynarodowymi i są wytwarzane przez MŚP zajmujące się produkcją zestawów diagnostycznych. Trwają ponadto prace nad unijną Kartą Diagnostyki Zdrowia Roślin opisującą procedury oceny jakości na potrzeby produkcji i walidacji testów komercyjnych oferowanych przez producentów z UE, która pomoże w zagwarantowaniu jakości i niezawodności produktów. Jednocześnie „wraz z naszymi partnerami dążymy do utworzenia unijnego Stowarzyszenia Branży Diagnostyki Zdrowia Roślin”, podsumowuje Rolland. Pomoże to MŚP utrzymać się na rynku.
