Europejska Rada ds. Badań Naukowych wyróżnia naukowców za doskonałość w zakresie zaangażowania społecznego i działań popularyzatorskich
Zwiększanie świadomości i edukowanie społeczeństwa, a także informowanie opinii publicznej o zagadnieniach związanych z nauką należą do kwestii, które coraz bardziej zyskują na znaczeniu w świecie nauki. To właśnie ta kompetencja – zaangażowanie społeczeństwa – stanowi podstawę wyróżnienia Public Engagement with Research Award przyznawanej przez ERBN. Na specjalnej stronie internetowej czytamy, że zaangażowanie społeczne to „proces angażowania społeczeństwa w projektowanie, przeprowadzanie lub popularyzowanie działań finansowanych przez ERBN. Zaangażowanie stanowi w tym wypadku dwukierunkowy proces obejmujący interakcje oraz wzajemne zrozumienie prowadzące do obopólnych korzyści”. W ramach podpisywanych umów odbiorcy grantów przyznawanych przez ERBN są odpowiedzialni za publikację informacji na temat swoich projektów. Mariska Kret, Jonathan Tennyson i Alpa Shah zostali wyróżnieni za skuteczne informowanie społeczeństwa na temat swoich badań finansowanych przez ERBN. Laureaci nagrody zostali wybrani przez niezależne jury, a także przez ludzi, którzy mogli głosować na swoje ulubione projekty. Każdy z laureatów otrzymał nagrodę o wartości 10 000 euro. Ceremonia wręczenia nagród odbyła się w trybie hybrydowym 14 lipca jako jedno z wydarzeń Otwartego Forum EuroScience.
Inspirująca nauka obywatelska oraz kariera naukowa
Dzięki projektowi CoPAN prof. Kret z Uniwersytetu w Lejdzie (Niderlandy) zdobyła nagrodę w kategorii „Zaangażowanie (nauka obywatelska)” za działanie RecognizeYourself. W ramach badania wspólnie z zespołem badaczka zwiększała świadomość osób odwiedzających ogrody zoologiczne na temat zdolności emocjonalnych małp człekokształtnych. W tym celu badacze zbudowali pierwszą instalację do badania małp w niderlandzkim zoo, dzięki której zgromadzeni widzowie mogli obserwować małpy wykonujące te same zadania komputerowe, które sami wykonali chwilę wcześniej. Prof. Kret zaprojektowała również Mobilne Laboratorium Psychologiczne z pomocą lokalnych szkół średnich. Dzięki przeprowadzonym przez zespół działaniom popularyzatorskim udało się zwiększyć wiedzę na temat znaczenia emocji u ludzi i małp człekokształtnych. Prof. Tennyson z University College London zdobył nagrodę w kategorii „Inspiracje (działalność popularyzatorska)” za innowacyjny program Orbyts, realizowany w ramach projektów ExoMolHD, ExoMol i ExoData, którego celem było promowanie karier zawodowych w sektorach nauk przyrodniczych, technologii, inżynierii oraz matematyki (STEM). Wzięło w nim udział przeszło 1 000 uczniów z całego Zjednoczonego Królestwa. Doktoranci, pełniąc rolę mentorów, pracowali z uczniami w szkołach charakteryzujących się niską popularnością przedmiotów ścisłych, skupiając się przede wszystkim na grupach niedostatecznie reprezentowanych w tych sektorach oraz na kobietach. Dzięki programowi Orbyts więcej dziewcząt postanowiło kontynuować naukę fizyki na poziomie zaawansowanym. Inicjatywa ta stała się inspiracją dla podobnych projektów w innych krajach, między innymi w Australii oraz na Węgrzech. W 2021 roku program Orbyts zdobył nagrodę w kategorii „Widening Access Initiative (Outreach)” (Inicjatywa poszerzająca dostęp do nauki – popularyzacja) w ósmej edycji krajowego konkursu National Education Opportunities Network Awards.
Zwalczanie nierówności, przeciwdziałanie opresji
Inicjatywa CounterOppression opracowana przez prof. Shah z London School of Economics and Political Science w ramach projektu UNDERINDIA zwyciężyła w kategorii „Wpływ (media i polityka)”. Badaczka pokierowała zespołem antropologów społecznych w celu zwiększenia świadomości społeczeństwa na temat systemu kastowego i wynikającego z niego ucisku w Indiach, a także ścisłego związku między wzrostem gospodarczym, relacjami między klasami oraz uciskiem i wykluczeniem na podstawie tożsamości. W celu usprawnienia działań ukierunkowanych na zwalczanie tych problemów badaczka skontaktowała się z wieloma podmiotami zajmującymi się kształtowaniem polityki, w tym z organizacjami pozarządowymi, Międzynarodową Organizacją Pracy i posłami brytyjskiego parlamentu. Wystawa prezentowana w ramach projektu we Włoszech oraz w Zjednoczonym Królestwie dotarła do ponad 50 000 osób, pomagając im zrozumieć nieprzyjemne i szkodliwe aspekty wzrostu gospodarczego oraz jego ścisły związek z opresją w społeczeństwie. Stowarzyszenie Association for Political and Legal Anthropology przyznało w 2020 roku nagrodę APLA Book Prize in Critical Anthropology książce „Nightmarch: Among India’s Revolutionary Guerrillas” autorstwa prof. Shah. W swojej książce badaczka przygląda się bliżej powodom, dla których biedni rdzenni mieszkańcy Indii wzięli udział w zbrojnym lewicowym powstaniu, i pokazuje, dlaczego byli niesłusznie uznawani za terrorystów, więzieni i zabijani. Praca ta zdołała również przyciągnąć uwagę mediów głównego nurtu, dzięki czemu zbliżyła do siebie środowiska akademickie i opinię publiczną. Więcej informacji: projekt CoPAN projekt ExoMolHD strona projektu ExoMol projekt ExoData projekt UNDERINDIA
Słowa kluczowe
CoPAN, ExoMolHD, ExoMol, ExoData, UNDERINDIA, zaangażowanie społeczne, działania popularyzatorskie, nagroda naukowa, Europejska Rada ds. Badań Naukowych
