Nowatorska platforma umożliwia miastom wypracowywanie odporności na zmianę klimatu i przystosowanie się do niej
Niepewność związana ze zmianą klimatu i zagrożeniami środowiskowymi coraz poważniej wpływa na nasze codzienne życie – zwłaszcza w miastach, które są narażone w szczególnym stopniu. Kluczową rolę w mierzeniu się z tymi wyzwaniami odgrywają badania naukowe, zwłaszcza ich wyniki są wykorzystywane w procesach decyzyjnych.
Współpraca świata nauki i społeczeństwa
Finansowany przez UE projekt HARMONIA(odnośnik otworzy się w nowym oknie) jest realizowany w ramach ogólnoeuropejskiej współpracy obejmującej uniwersytety, instytuty badawcze, małe i średnie przedsiębiorstwa oraz organizacje pozarządowe z czterech miasta pilotażowych: Ixelles, Mediolanu, Pireusu i Sofii. „Naszym celem jest dokładniejsze zbadanie aktualnie wyzwań środowiskowych. Skupiamy się nie tylko na naukowych aspektach zmiany klimatu i zagrożeń środowiskowych, ale też na tym, w jaki sposób kwestie te wpływają na społeczeństwo, w tym na zdrowie i dobrostan ludzi”, zauważa koordynatorka projektu Julia Nerantzia Tzortzi. Głównym założeniem projektu HARMONIA jest zadbanie o to, aby bogactwo aktualnej wiedzy i technologii było dostępne dla wszystkich. „Podnosząc świadomość obywateli i zachęcając ich do zaangażowania się, chcemy zwiększyć ich możliwości oraz pomóc gminom w kształtowaniu i wdrażaniu polityki miejskiej w celu przystosowania się do tych zmian”, dodaje Tzortzi. „Zależy nam też na wspieraniu współpracy między naukowcami oraz zachęceniu ich do wniesienia wkładu w nasze wspólne wysiłki na rzecz przeciwdziałania zmianie klimatu oraz na rzecz uczynienia miast miejscami bezpieczniejszymi i bardziej przyjaznymi do życia”.
Wielowymiarowe podejście do zmiany klimatu
Kluczowym założeniem projektu HARMONIA jest połączenie danych miejskich i klimatycznych z Globalnego Systemu Systemów Obserwacji Ziemi (GEOSS) z lokalnymi, regionalnymi i globalnymi zestawami danych. Ma ono podstawowe znaczenie dla rozwoju aplikacji zgodnych z celami porozumienia paryskiego w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu i łagodzenia jej skutków. W związku z tym naukowcy opracowują zintegrowaną platformę oceny odporności IRAP(odnośnik otworzy się w nowym oknie) – narzędzie wspomagające podejmowanie decyzji w środowiskach miejskich, dostosowane do potrzeb obywateli europejskich i interesariuszy publicznych oraz obejmujące powiązane ze sobą dziedziny zdrowia, zanieczyszczenia powietrza i zmiany klimatu. Działania te będą skupiać się przede wszystkim na zagrożeniach w środowiskach miejskich oraz wykorzystywać modele sztucznej inteligencji do generowania aktualnych informacji na temat pokrycia terenu, śladów budynków, rozmieszczenia ludności i wychwytywania wzorców ryzyka, takich jak efekt miejskich wysp ciepła czy powodzie. Platforma pozwoli na tworzenie systemów wspomagania decyzji w zakresie odporności miast, pomoże w planowaniu urbanistycznym i będzie przydatna w określaniu zależności między zanieczyszczeniem powietrza, zmianą klimatu i zagrożeniami dla zdrowia na obszarach miejskich. R.M. Cristina Musacchio, liderka projektu i badaczka na Politechnice w Mediolanie, stwierdza: „Rozwiązanie IRAP pozwoli poruszać się po różnych obszarach ryzyka związanych ze zmianą klimatu, usprawniając mechanizmy gotowości i reagowania. Projekt HARMONIA kładzie szczególny nacisk na zrównoważony rozwój miast oraz zdrowie ludzi i ekosystemów”. Korzystając z różnych narzędzi i usług GEOSS, w tym modeli wpływu na klimat i danych satelitarnych Copernicus, zespół HARMONIA planuje wykorzystać zaawansowane technologie, takie jak obrazowanie naziemne i satelitarne, sztuczna inteligencja i czujniki. Takie podejście powinno umożliwić systemowi IRAP uwidocznienie czynników ryzyka specyficznych dla obszarów miejskich, takich jak efekt wyspy ciepła i ryzyko powodziowe. „Atutem IRAP jest jego zdolności do dostarczania decydentom w czasie rzeczywistym informacji na temat pokrycia terenu, śladów budynków, rozmieszczenia ludności i nowych wzorców ryzyka”, wyjaśnia Tzortzi. Dzięki wykorzystaniu zaawansowanego modelowania SI platforma będzie również przewidywać czynniki ryzyka związane z chorobami przewlekłymi, zapewniając decydentom bezcenne narzędzia do oceny zagrożeń dla zdrowia i ustalania priorytetów w zakresie interwencji. „Za sprawą połączenia dokładnej analizy danych z analityką przestrzenną i aspektami zdrowotnymi system IRAP pomoże interesariuszom wzmacniać odporność, łagodzić ryzyko i wspierać rozwój zrównoważonych i zdrowych środowisk miejskich”, zauważa Tzortzi.
Potencjalne oddziaływanie
Projekt HARMONIA powinien znacząco wzmocnić globalne i europejskie środki reagowania na zmianę klimatu zgodnie z postanowieniami najważniejszych inicjatyw, takich jak porozumienie paryskie, Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju i ramy z Sendai dotyczące ograniczania ryzyka klęsk żywiołowych. Jego założeniem jest zwiększenie zaangażowania Europy w program prac GEO poprzez koncentrację na obszarach korzystnych społecznie, takich jak zrównoważony rozwój obszarów miejskich, odporność na klęski żywiołowe, nadzór nad zdrowiem publicznym oraz różnorodność biologiczna i stabilność ekosystemów. Ostatecznie za sprawą lepszego wykorzystania danych z obserwacji Ziemi, wzmocnienia systemów obserwacji in situ i opracowania nowych aplikacji pilotażowych EuroGEO projekt HARMONIA przyczyni się do lepszego poznania czynników przyczyn, jak skutków zmiany klimatu.