Zrównoważony biokauczuk: skalowalna, niskoemisyjna alternatywa dla Europy
Kauczuk jest niezbędnym składnikiem nowoczesnych procesów produkcyjnych, ale większość światowych dostaw pochodzi z kauczuku syntetycznego opartego na paliwach kopalnych lub kauczuku naturalnego pozyskiwanego z plantacji w Azji Południowo-Wschodniej. Oba te źródła wiążą się z zagrożeniami dla środowiska oraz łańcucha dostaw – od emisyjnej, intensywnie wykorzystującej węgiel produkcji po klimatyczne zagrożenia dla plantacji drzew kauczukowych. Wspierany przez UE projekt NORDIC BIO-RUBBER(odnośnik otworzy się w nowym oknie) miał na celu zmianę tego stanu rzeczy poprzez opracowanie w pełni ekologicznego, alternatywnego materiału z kory brzozowej – obfitego produktu ubocznego przemysłu celulozowego, papierniczego i sklejkowego.
Biokauczuk chroni przed zagrożeniami dla środowiska i łańcucha dostaw
W ramach projektu udoskonalono proces biorafinerii kory brzozowej i wykazano, że powstały materiał, zwany Reselo Rubber, może sprostać potrzebom w zakresie wydajności, oferując jednocześnie bardziej zrównoważoną podstawę dla dostaw kauczuku w Europie. Reselo Rubber rozwiązuje wyzwania związane zarówno z kauczukiem kopalnym, jak i pochodzącym z plantacji. Jak wyjaśnia kierownik techniczny projektu, Thomas Baumgarten: „Nasz materiał jest w całości pochodzenia biologicznego i – przy produkcji na dużą skalę – może charakteryzować się nawet o 90% niższym śladem węglowym w porównaniu z tradycyjnymi gumami opartymi na paliwach kopalnych”. Oprócz obniżenia emisji, materiał ten pozwala uniknąć szkód środowiskowych powodowanych przez naturalne plantacje kauczuku, w tym wylesiania tropikalnych lasów deszczowych i utraty różnorodności biologicznej w wyniku upraw monokulturowych. Z drugiej strony, kora brzozy jest szeroko dostępna na całej półkuli północnej i często pochodzi z lasów z certyfikatem FSC, co wspiera odpowiedzialne zarządzanie zasobami.
Skalowanie procesów biorafinerii do celów produkcji przemysłowej
Głównym zadaniem projektu było przygotowanie technicznych podstaw do wykorzystania na skalę przemysłową. Zespół skoncentrował się na optymalizacji odzysku rozpuszczalnika, usprawnieniu etapów procesu we współpracy z konsultantami inżynieryjnymi i dostawcami oraz na zapewnieniu, że całościowy projekt procesu umożliwia efektywne skalowanie produkcji. Dostępność kory brzozowej została już oceniona, a wyniki pokazały, że Europa produkuje wystarczającą ilość tego surowca, aby wspierać produkcję przemysłowych ilości Reselo Rubber każdego roku. Dzięki temu materiał ten jest opłacalnym surowcem dla europejskiego łańcucha wartości kauczuku. Baumgarten zauważa, że wielu interesariuszy z branży leśnej „zaczęło badać alternatywne przypadki wykorzystania kory brzozowej”, a osiągnięcia projektu dostarczają im możliwości komercyjnych o wysokiej wartości.
Rozszerzanie zastosowań i weryfikacja wydajności we współpracy z partnerami branżowymi
Testy wydajności są niezbędne dla każdego nowego materiału wchodzącego na rozwinięte rynki. Zespół projektu współpracował już z firmami z branży obuwniczej, motoryzacyjnej i oponiarskiej w celu opracowania produktów, które spełniają lub przewyższają istniejące standardy. Jak potwierdza Baumgarten, „projekty realizowane we współpracy z wieloma partnerami przemysłowymi wykazały, że jest to rzeczywiste rozwiązanie typu drop-in, ponieważ może być przetwarzane z wykorzystaniem istniejącej infrastruktury produkcyjnej”. Oprócz głównej frakcji biokauczuku, badacze rozpoczęli również badanie potencjalnych zastosowań dwóch dodatkowych frakcji wytwarzanych w procesie biorafinerii Reselo. Jedna z nich ma już ugruntowaną pozycję na rynku, a partnerstwa pomagają w rozwoju tego sektora. Końcowa frakcja wymaga dalszych badań, zanim będzie mogła zostać wykorzystana w zastosowaniach innych niż energetyczne.
Dostosowanie zdolności produkcyjnych do popytu rynkowego
Skalowanie technologii wymaga inwestycji w komercyjny zakład produkcyjny. Podstawy techniczne są solidne, a koszty produkcji maleją wraz ze wzrostem skali. Kluczowym wyzwaniem pozostaje jednak zapewnienie równoległego wzrostu popytu rynkowego. Jak wyjaśnia Baumgarten, „dostosowanie zdolności produkcyjnych do popytu rynkowego stanowi największe ryzyko podczas skalowania naszej technologii”. Polityki wspierające, takie jak opodatkowanie oparte na emisjach dwutlenku węgla lub systemy zachęt dla materiałów pochodzenia biologicznego, mogłyby przyspieszyć ich upowszechnienie oraz wzmocnić europejską ścieżkę w kierunku bardziej odpornych i zrównoważonych łańcuchów dostaw kauczuku.