Jak powstrzymać rozprzestrzenianie się chorób winorośli
Europejski sektor winiarski ma duże znaczenie społeczne i ekonomiczne. Szerzące się choroby winorośli stanowią dla niego poważne zagrożenie. Czynnikiem etiologicznym jest bakteria: fitoplazma Flavescence dorée (FDp). Mimo działań na polu prawodawstwa nie udało się powstrzymać rozprzestrzeniania tej choroby. Spowodowała już katastrofę we Francji i Włoszech a obecnie stanowi też zagrożenie w kilku kolejnych krajach. Projekt VITISENS miał na celu opracowanie przenośnego systemu do wykrywania choroby w terenie, co zapobiegłoby jej rozprzestrzenianiu. Prace konsorcjum złożonego z ośmiu uczestników przewidziano 28 miesięcy od stycznia 2011 r. do maja 2013 r. Działanie urządzenia zasadza się na automatycznej analizie DNA i nie wymaga technicznej wiedzy specjalistycznej od użytkownika. Prace zostały uporządkowane według sześciu celów naukowych i pięciu celów technologicznych. Wszystkie zostały osiągnięte. Prace objęte projektem rozpoczęły się od badania rynku, w którym poznano wymogi użytkowników końcowych. Specyfikacje techniczne systemu zostały dobrane ściśle według tych wymogów. Następnie opracowano w projekcie VITISENS protokoły pobierania i przetwarzania próbek oraz ekstrakcji DNA na użytek terenowego wykrywania FDp. Głównym etapem było opracowanie i zoptymalizowanie metody amplifikacji DNA FDp do wykrywania ręcznym czytnikiem. Dalsze prace polegały na udoskonaleniu dwóch głównych modułów systemu: naboju do umieszczania próbki i ręcznego czytnika. Ostatnim etapem prac była walidacja systemu. Przeprowadzono dwie sesje szkoleniowe w dziedzinie stosowania kompletnego systemu VITISENS. Informacje na temat projektu rozpowszechniano za pośrednictwem strony internetowej projektu, różnych publikacji i programów telewizyjnych. Projekt VITISENS współpracował również z małymi i średnimi przedsiębiorstwami, aby zagwarantować dostępność końcowego produktu na rynku. Korzyści z projektu są dwojakie. Urządzenie przyczyni się do realizacji unijnego celu polegającego na wspieraniu nowych technologii zwalczania chorób a projekt VITISENS będzie współpracować z organizacjami unijnymi na tym polu. Wyniki projektu będą mieć też pozytywny wpływ społeczny w takich dziedzinach, jak rozwój terenów wiejskich, ochrona środowiska, BHP i walka z bezrobociem.
