Użytkowanie domostw w Brytanii w okresie neolitu
W epoce neolitu społeczności rolnicze w Europie zaczęły budować duże i trwałe domostwa. Ale co oznaczały wówczas takie domy dla mieszkańców Brytanii? Aby odpowiedzieć na to pytanie, uczestnicy finansowanego ze środków UE projektu HOUSE (Home sweet home: Investigating Neolithic houses in Britain through the microwear and residue analysis of tools) badali, w jaki sposób powstały domy, w jaki sposób mieszkanie w nich wpływało na codzienne czynności związane z ich utrzymaniem oraz w jaki sposób przemiany takie kształtowały społeczeństwo epoki neolitu. Aby dowiedzieć się, jakiego rodzaju czynności wykonywane były w domach i wokół nich, partnerzy projektu przyjęli założenie, że otoczenia domostw były przestrzeniami, w których zajmowano się takimi zadaniami, jak gotowanie czy wytwarzanie naczyń. Następnie zrekonstruowano charakter i przestrzenną organizację takich praktyk materialnych, analizując narzędzia używane do ich wykonywania. W tym celu uczeni przeanalizowali mikroskopijne ślady zużycia związanego z korzystaniem z narzędzi, zachowane na takich materiałach, jak drewno, kości i skóra zwierzęca, a także na resztkach pozostałych na narzędziach, w tym między innymi krwi, minerałów i skrobi roślinnej. Zespół projektu HOUSE przeprowadził dwie analizy przypadków dotyczących domów z neolitu na Orkadach, gdzie znaleziono liczne osady z dobrze zachowanymi budynkami kamiennymi, oraz w osadzie w Durrington Walls w pobliżu Stonehenge. Analiza przeprowadzona w domostwach na Orkadach przyniosła nowe informacje na temat różnych zadań, do których wykonywania były używane narzędzia. Znalezione ślady wskazują, że z domami powiązanych było wiele różnych czynności, jak na przykład polowanie, wyprawianie skór, wytwarzanie naczyń i przetwarzanie roślin. Narzędziem szczególnie często używanym w różnych pracach rzemieślniczych były skrobaki. Inne znaleziska sugerują, że większość narzędzi związanych było z praktyką opuszczania domów. W Durrington Walls analiza grotów strzał pokazała, że były one wykonywane przez młodych lub niedoświadczonych krzemieniarzy. Pomogła ona w określeniu rodzaju osadnictwa na tym terenie, a także potencjału nabywania umiejętności podczas wykonywania czynności rytualnych lub obrzędowych. Projekt HOUSE przyczynił się do zdobycia obszernych informacji na temat roli domów w rozwoju neolitycznych społeczeństw w Brytanii, a w konsekwencji znaczenia domostw dla ich mieszkańców.
Słowa kluczowe
Brytania, neolit, HOUSE, narzędzia
