Leczenie uszkodzeń kolan poprawi jakość życia

Najnowocześniejsza technologia implantów oraz algorytmy predykcyjne, które określają ryzyko choroby zwyrodnieniowej stawów po uszkodzeniu kolana, mogą pomóc ludziom dłużej zachować aktywność.

Zdrowie

Łąkotka w kolanie działa jako amortyzator o kluczowym znaczeniu, zapewniając ruchomość stawów. Gdy czynność kolana sprawia ból, często przyczyną jest uszkodzenie łąkotki, a jej rozdarcia są niestety bardzo powszechne. W przeszłości często praktykowano usuwanie uszkodzonej tkanki łąkotki. Resekcja łąkotki jednak często prowadzi do wczesnej choroby zwyrodnieniowej stawów, co wymaga dalszych zabiegów rekonstrukcyjnych i wpływa na jakość życia pacjenta. „Obecnie społeczność medyczna skupia się na zachowaniu łąkotki, jeżeli to możliwe, i poszukiwaniu strategii, które mogłyby pomóc w jej regeneracji i uratowaniu” — mówi koordynatorka naukowa projektu MEFISTO(odnośnik otworzy się w nowym oknie) Elizave Kon, profesor chirurgii ortopedycznej na Uniwersytecie Humanitas(odnośnik otworzy się w nowym oknie) we Włoszech.

Przywracanie uszkodzonej łąkotki

Wkład do tego przedsięwzięcia klinicznego zapewnić ma projekt MEFISTO, prowadzony przez firmę Geistlich(odnośnik otworzy się w nowym oknie) w Niemczech. Kluczowym zamierzeniem projektu było znalezienie sposobów na regenerację uszkodzonej łąkotki, aby opóźnić lub uniknąć przyszłego uszkodzenia stawów. Dlatego projekt zgromadził klinicystów, badaczy, specjalistów ds. technologii i przedstawicieli przemysłu oraz zidentyfikował cztery główne cele. „Pierwszym celem było opracowanie rozwiązania terapeutycznego opartego na innowacyjnych materiałach bioaktywnych” — dodaje Kon. „Chcieliśmy opracować rusztowanie dla młodszych pacjentów, które wygląda i działa jak łąkotka i może pomóc w jej odrastaniu”. W ramach projektu opracowano również bardziej stabilny stały implant, który może dostarczać leki. Pod tym względem badanie było skierowane do starszych pacjentów, u których występowała już choroba zwyrodnieniowa stawów. „Sfunkcjonalizowaliśmy dotychczasowy implant łąkotki, aby mógł dostarczać leki pomocne w zachowaniu zdrowia i aktywności stawów” — wyjaśnia Kon.

Predykcyjne algorytmy dotyczące leczenia

Trzecim celem było opracowanie algorytmów predykcyjnych, które zostały zaprojektowane, aby oznaczać pacjentów, u których występuje ryzyko powikłań w przypadku usunięcia uszkodzonej łąkotki. „Niektóre osoby pomimo utraty łąkotki prowadzą normalne, zdrowe życia, a inne nie tylko nie mogą uprawiać sportu, ale nawet pracować” — zauważa Kon. „Chcieliśmy dowiedzieć się, dlaczego tak się dzieje i czy można temu jakoś zapobiec”. Modele predykcyjne opracowano na podstawie badań klinicznych, które sugerowały, że pewne cechy kolana, np. kształt i forma, mogą wiele powiedzieć klinicystom na temat poziomu ryzyka u pacjenta. „Wykonaliśmy obrazowania MRI i przepuściliśmy te obrazy przez AI” — wyjaśnia Kon. „Chcieliśmy sprawdzić, czy pozwoli to na wskazanie pacjentów narażonych na ryzyko powikłań w przypadku usunięcia łąkotki“. Ostatnim celem było zwiększenie poziomu wiedzy na temat badanych podejść w społeczności chirurgów. Aby to zrobić wyprodukowano dwa pełnometrażowe filmy(odnośnik otworzy się w nowym oknie) dokumentalne. Oba są obecnie dostępne online.

Promowanie zdrowego i aktywnego trybu życia

Projekt poczynił znaczne postępy we wprowadzaniu tych innowacji na rynek. Kon i jej współpracownicy mają nadzieję, że ostatecznie zostaną wykorzystane do poprawy wyników pacjentów, co umożliwi im zdrowe i aktywne życie. Zdaniem badaczki: „potrzeba więcej pracy, aby przenieść te rozwiązania do środowiska klinicznego. Dane zebrane w ramach projektu pokazują, że implant dostarczający lek jest w stanie chronić stawy, a rusztowanie ma duży potencjał regeneracyjny”. I wreszcie algorytmy predykcyjne mogą mieć istotny wpływ nie tylko na wyniki pacjentów, ale także na usługi zdrowotne, ponieważ umożliwiają klinicystom skutecznie wskazywać pacjentów, dla których utrata łąkotki stanowi poważne ryzyko.