Zatrzymywanie zanieczyszczeń morskich u źródła
Szacuje się, że w naszych oceanach znajduje się 83 miliony ton odpadów tworzyw sztucznych. Niezależnie od tego, czy są to plastikowe butelki i słomki, czy te podstępne drobiny znane jako mikroplastiki, stanowią one poważne zagrożenie zarówno dla życia morskiego, jak i zdrowia ludzkiego. Trudność polega na tym, że usuwanie tworzyw sztucznych już znajdujących się w oceanie jest zadaniem żmudnym i kosztownym. Dlatego właśnie finansowany ze środków UE projekt MAELSTROM(odnośnik otworzy się w nowym oknie) koncentruje się przede wszystkim na powstrzymaniu tych odpadów przed przedostaniem się do morza. „Naszym głównym celem jest zmniejszenie wpływu odpadów w środowisku morskim na ekosystemy przybrzeżne poprzez identyfikację miejsc ich nagromadzenia i usuwanie istniejących odpadów z dna morskiego i kolumny wody rzecznej, zanim dotrą one do morza” — wyjaśnia Fantina Madricardo(odnośnik otworzy się w nowym oknie), badaczka z Narodowej Rady Badawczej — Instytutu Nauk o Morzu(odnośnik otworzy się w nowym oknie) (strona internetowa w języku włoskim), partnera koordynującego projekt.
Wykorzystanie sztucznej inteligencji do identyfikacji i zbierania tworzyw sztucznych
Aby osiągnąć ten cel, w projekcie wdrożono dwie innowacyjne i zrównoważone środowiskowo technologie. Obie wykorzystują możliwości sztucznej inteligencji (AI). Jedną z nich jest zrobotyzowana platforma do czyszczenia dna morskiego (ang. Robotic Seabed Cleaning Platform). To całkowicie nowe rozwiązanie opiera się na robocie wykorzystującym sztuczną inteligencję do automatycznej identyfikacji i zbierania tworzyw sztucznych z dna morskiego w środowiskach przybrzeżnych. Jak mówi Madricardo: „Platforma ta nie tylko może selektywnie usuwać odpady morskie w obszarach przybrzeżnych i płytkich wodach, ale jej wysoka selektywność minimalizuje wpływ działań związanych z czyszczeniem na środowisko, a zautomatyzowane i zrobotyzowane procesy zapewniają jej wydajność”. Niedawno przetestowano to rozwiązanie w strefie przybrzeżnej Wenecji, gdzie z powodzeniem zebrano 2240 kilogramów odpadów morskich. Śmieci te zostały następnie poddane recyklingowi i przekształcone w nowe materiały, które można wykorzystać do produkcji nowych produktów zgodnie z zasadami gospodarki o obiegu zamkniętym.
Robot sortujący wykorzystujący sztuczną inteligencję
W ramach projektu opracowano również robota sortującego(odnośnik otworzy się w nowym oknie) zdolnego do segregacji zebranych odpadów plastikowych. „Ta innowacja bierze wszystkie zebrane tworzywa sztuczne i automatycznie rozdziela je na podstawie rodzaju polimeru, zapewniając ich prawidłowy recykling, co przybliża nas do realizacji naszego celu, jakim jest osiągnięcie łańcucha wartości nieprodukującego odpadów morskich” — dodaje Madricardo. Robot sortujący wykorzystujący sztuczną inteligencji został pomyślnie przetestowany przez partnera projektu firmę Tecnalia(odnośnik otworzy się w nowym oknie) w hiszpańskim San Sebastian.
Nie tylko technologia — zaangażowanie społeczności w projekt
Chociaż sztuczna inteligencja okazała się potężnym narzędziem do usuwania tworzyw sztucznych z obszarów przybrzeżnych, sama technologia to za mało. „Kwestia odpadów w środowisku morskim wymaga wielopoziomowego, multidyscyplinarnego wysiłku, który obejmuje nie tylko naukę i technologię, ale także kształtowanie polityki i, co najważniejsze, udział obywateli” — zauważa Madricardo. Dlatego też, oprócz technologii, projekt skupił się na aktywnym angażowaniu społeczeństwa, aby zwiększać świadomość na temat odpadów morskich i podkreślać, w jaki sposób można wykorzystać technologię do rozwiązania tego problemu. Działania te obejmowały wydarzenia edukacyjne i sprzątanie plaż. „Włączając w projekt MAELSTROM lokalnych, krajowych i międzynarodowych decydentów, zwiększając wiedzę na temat mórz i oceanów oraz bezpośrednio włączając społeczności nadmorskie, udało się przygotować fundamenty pod długoterminowe przyjęcie naszych technologii usuwania i recyklingu odpadów ze środowiska morskiego” — podsumowuje Madricardo. Projekt otrzymał nagrody Atlantic Project Award(odnośnik otworzy się w nowym oknie) w kategorii Healthy Oceans and Resilient Coasts oraz Blue Rivers and Lakes Award(odnośnik otworzy się w nowym oknie). Został również doceniony przez European Robotic Forums(odnośnik otworzy się w nowym oknie) za przywództwo w zakresie zrównoważonego rozwoju.
