Przekształcenie łańcucha wartości niebieskiej biogospodarki
Zasoby morskie są niezbędne w gospodarce regionów przybrzeżnych, w których mieszka 40% Europejczyków. Aby wesprzeć te społeczności, potrzebne są innowacyjne rozwiązania promujące zrównoważone użytkowanie i poprawiające obieg zamknięty. Finansowany przez UE projekt BlueRev(odnośnik otworzy się w nowym oknie) powstał z myślą o rozwoju niebieskiej gospodarki, w której ochrona środowiska i wzrost gospodarczy szłyby ze sobą w parze.
Główne podmioty w sektorze niebieskich bioproduktów
Stworzenie realnych alternatyw dla obecnych praktyk biznesowych wymaga starannego planowania. Projekt BlueRev zaangażował władze lokalne i regionalne, producentów biomasy, MŚP, organizacje społeczeństwa obywatelskiego i grupy marginalizowane w celu stworzenia rozwiązań specyficznych dla danego miejsca w Estonii, Grenlandii/Danii i we Włoszech. Koordynatorka projektu Ilaria Bientinesi wyjaśnia: „Wdrażanie innowacyjnych, zrównoważonych modeli zarządzania i biznesu w niebieskiej biogospodarce wymaga poznania trendów rynkowych, zachowań konsumentów, barier finansowych, społecznych i związanych z rządzeniem. Kluczowe jest także zrozumienie czynników psychologicznych, takich jak normy społeczne, postrzegane ryzyko, korzyści, tożsamość i wartości kulturowe, aby skutecznie rozwijać innowacje społeczne mające wpływ na społeczności lokalne”. W projekcie zastosowano zaawansowane systemy monitorowania służące ocenie łańcuchów wartości w każdym studium przypadku. Informacje te pomogły zidentyfikować ulepszone zrównoważone modele biznesowe i zarządzania wraz z ramami innowacji społecznych dla niebieskiego sektora bioproduktów. Oprócz wykazania skuteczności swojego podejścia poprzez studia przypadków zespół BlueRev opracował nowy paradygmat dotyczący tego, jak wygląda zrównoważona niebieska biogospodarka w społecznościach przybrzeżnych. W związku z tym działania prowadzone w projekcie dzielą się na trzy kategorie: innowacje społeczne, modele biznesowe i modele zarządzania. Wymiana wiedzy i współpraca są kluczowymi aspektami paradygmatu BlueRev. Strona internetowa BlueRev pełni rolę centrum informacyjnego dla interesariuszy chcących powielić sukces projektu. Znajdują się na niej filmy demonstracyjne, wytyczne dotyczące najlepszych praktyk, narzędzia edukacyjne i inne opracowane w ramach projektu materiały.
Niebieskie innowacje w trzech badanych studiach przypadków
We wszystkich studiach przypadku wzrost niebieskiej gospodarki napotykał podobne wyzwania: bariery regulacyjne, łańcuchy wartości ograniczające skalę produkcji i presję rynkową niekorzystną dla zrównoważonych produktów tradycyjnych. Brak wykwalifikowanych specjalistów jest dodatkową przeszkodą dla rozwoju technologicznego sektora. „W każdym badanym przypadku do barier tych stosowano indywidualnie opracowane strategie waloryzacji – od rozwoju bioproduktów o wysokiej wartości i innowacji rzemieślniczych po praktyki gospodarki o obiegu zamkniętym – demonstrując specyficzne dla regionu ścieżki w kierunku bardziej odpornej i zrównoważonej niebieskiej biogospodarki”, wyjaśnia Bientinesi. Na Grenlandii, gdzie za 90% krajowego eksportu odpowiada rybołówstwo, problemem jest usuwanie produktów ubocznych ze względu na izolację i geograficzne rozproszenie zakładów przetwórczych. Biorąc pod uwagę wysoką zawartość białka w biomasie, jest to kosztowne marnotrawstwo. Zespół BlueRev zbadał nowe rynki dla strumieni bocznych i usprawnił gospodarowanie ściekami. W Estonii w ramach projektu zbadano waloryzację hodowlanych widlików(odnośnik otworzy się w nowym oknie), gatunku czerwonych alg o licznych zastosowaniach rynkowych, w tym w żywności, nutraceutykach, biotworzywach, rolnictwie i kosmetykach. Zespół BlueRev ustalił, że hodowla alg zamiast zbierania ich w naturze generuje mniejszy ślad węglowy. We Włoszech skupiono się na waloryzacji tradycyjnego produktu spożywczego, Ritùnnu salàtu(odnośnik otworzy się w nowym oknie), który jest wytwarzany z pikarela plamistego, pospolitej ryby o stosunkowo niskiej wartości handlowej. Promowanie konsumpcji niedostatecznie wykorzystywanych gatunków, takich jak pikarel plamisty, może zmniejszyć presję na gatunki o wysokiej wartości i nadmiernie eksploatowane. Ożywienie gospodarek regionów przybrzeżnych poprzez zmianę paradygmatu niebieskiej biogospodarki wymaga zaangażowania wszystkich podmiotów. Projekt BlueRev wyznacza kurs na bardziej zrównoważoną przyszłość poprzez przekrojowe działania, które wspierają transfer wiedzy między badaniami a przemysłem, wypełniając luki w umiejętnościach oraz wspierając innowacje i współpracę między uniwersytetami, które są kluczowymi partnerami projektu.
