Życie w podzielonej rzeczywistości
Polaryzacja społeczna, szczególnie w kontekście zagadnień takich jak płeć, seksualność i aborcja, jest problemem naszych czasów, który zagraża podwalinom naszych demokracji. Problem polega na tym, że nawet w Europie temat polaryzacji jest poruszany niemal wyłącznie w odniesieniu do Stanów Zjednoczonych, gdzie problemy te są powiązane z konkretnymi programami partii politycznych. „W rezultacie nasze debaty mogą nie uwzględniać tego, w jaki sposób podziały powstają i wpływają na całe nasze życie, w tym na osoby, które mogą być zaniepokojone społeczno-prawnymi zmianami dotyczącymi płci, seksualności i aborcji lub mogą się im sprzeciwiać”, zauważa Kath Browne(odnośnik otworzy się w nowym oknie), wykładowczyni University College Dublin(odnośnik otworzy się w nowym oknie). Prowadzi to nie tylko do pogłębienia polaryzacji, ale także wpływa na działania polityczne i przekłada się na zjawiska, które można określić mianem „zwalczania ideologii gender”. Rozwiązania tego problemu poszukuje zespół finansowanego ze środków Unii Europejskiej projektu BeyondOpposition(odnośnik otworzy się w nowym oknie). „Skupiając się na wszystkich opiniach, zwłaszcza osób, które negatywnie postrzegają nowe postawy społeczne dotyczące seksualności i płci, chcemy wykazać, w jaki sposób możemy rozwiązać problem podziałów społecznych z uwzględnieniem faktu, że nie ma możliwości zmiany zdania wszystkich na temat tych kluczowych zagadnień”, dodaje Browne. Projekt wsparła finansowo Europejska Rada ds. Badań Naukowych(odnośnik otworzy się w nowym oknie).
Współpraca mimo podziałów
Korzystając z nowatorskich metod, które umożliwiają współpracę ponad podziałami, badacze byli w stanie przeprowadzić szczere rozmowy z osobami, których poglądy na kwestie płci, seksualności i aborcji odbiegają od przekonań należących do głównego nurtu. „Wyjątkowa cecha projektu, jaką jest badanie doświadczeń osób, które są zaniepokojone lub sprzeciwiają się zmianom społeczno-prawnym, przełożyła się na nowe empiryczne wnioski, które mogą pomóc w rozwoju teorii”, wyjaśnia Browne. Badacze wykazali na przykład, że choć przedstawiciele tych grup są często uważane za przynależące do prawicy, rzeczywistość wygląda inaczej. W rzeczywistości ludzie ci są przedstawicielami całego spektrum politycznego, a dodatkowo mają także wyjątkowo zróżnicowane opinie.
W poszukiwaniu solidarności
Jeden z najciekawszych wniosków zespołu dotyczył tego, że wspomniane powyżej błędne uogólnienie może sprawić, że osoby te solidaryzują się ze sobą, a niektórych skłania to nawet do aktywizmu. „Tego rodzaju przekonania mogą wpływać na codzienne życie ludzi. Wielu uczestników badania stwierdziło, że bardzo uważają na to, co mówią i w jakich miejscach przebywają”, zauważa Browne. Dodatkowo wielu uczestników szuka wsparcia poza miejscami pracy i nawiązuje więzi z osobami o podobnych doświadczeniach. „Negatywne doświadczenia, w szczególności konfrontacje i utarczki, mogą przekładać się na wzmacnianie przekonań i silniejszy sprzeciw wobec zmian społeczno-prawnych w zakresie płci, seksualności lub aborcji”, zauważa Browne.
Podejście do innych kluczem do rozwiązania problemu
Dostrzegając wśród uczestników potrzebę nawiązywania kontaktów pomimo polaryzacji, badacze szukali sposobów na zniwelowanie podziałów bez konieczności zmiany poglądów jednostek. W ramach tych badań odkryli między innymi, że sztuka może zostać wykorzystana jako przyczynek do dyskusji na temat różnych doświadczeń związanych z płcią, seksualnością i aborcją. „Choć niektóre osoby zgadzają się w zakresie wybranych kwestii, nie wszyscy zgodzą się absolutnie ze wszystkim - ale nie to jest w tym wszystkim najważniejsze”, podsumowuje Browne. „Istotne są warunki strukturalne i interpersonalne, które tworzymy, aby pracować ponad podziałami”. Browne kończy obecnie prace nad dwiema książkami opartymi na przełomowych badaniach przeprowadzonych w ramach projektu. Jest także koordynatorką finansowanego ze środków Unii Europejskiej projektu RESIST i bada, jak możemy pracować, by poznawać się lepiej, nawet jeśli nie jesteśmy w stanie zmienić poglądów.
