Wpływ technik wspomaganego rozrodu na dobrostan rodziny
Techniki wspomaganego rozrodu (ang. medically assisted reproduction, MAR) są jednym z najważniejszych osiągnięć medycyny ostatniego pokolenia. W krajach rozwiniętych liczba zabiegów MAR wzrasta każdego roku. W rzeczywistości w ciągu ostatnich czterech dziesięcioleci urodziło się ponad pięć milionów dzieci poczętych w wyniku MAR, a jeszcze więcej rodzin otrzymało leczenie. „Biorąc pod uwagę ten trend, priorytetem zdrowia publicznego jest zrozumienie, w jaki sposób techniki te wpływają na dobrostan rodzin“, mówi Alice Goisis(odnośnik otworzy się w nowym oknie), profesorka demografii i dyrektorka ds. badań w Centrum Badań Podłużnych przy University College London(odnośnik otworzy się w nowym oknie). Przy wsparciu finansowanego ze środków UE projektu MARTE(odnośnik otworzy się w nowym oknie), Goisis przeprowadziła pierwsze tego rodzaju przełomowe badania, które kompleksowo analizują wpływ MAR na dzieci, dorosłych i rodziny. W szczególności w ramach projektu analizowano wyniki związane ze zdrowiem i jakością życia na różnych jego etapach u osób dorosłych, które poddały się MAR, wyniki zdrowotne i społeczne dzieci poczętych w wyniku MAR oraz jakość relacji rodzic-dziecko.
Łączenie danych populacyjnych na dużą skalę z metodami ilościowymi
Podczas gdy większość wcześniejszych prac dotyczących wpływu MAR na dobrostan rodzin opierała się na małych lub łatwo dostępnych próbkach danych, badacze z projektu MARTE wykorzystali bardzo szczegółowe, duże zbiory danych pochodzące ze spisów ludności i ankiet, w tym z brytyjskiego badania kohorty milenijnej(odnośnik otworzy się w nowym oknie) oraz spisów ludności z krajów skandynawskich i Stanów Zjednoczonych. „To innowacyjne połączenie obszernych danych populacyjnych z rzetelnymi metodami ilościowymi i projektami ukierunkowanymi na poszukiwanie związku przyczynowo-skutkowego pozwoliło nam zbadać wpływ MAR na różnych etapach życia, również w przypadku braku skuteczności leczenia“, wyjaśnia Goisis. Umożliwiło to również badaczom odizolowanie efektów MAR od zmiennych zakłócających, takich jak niepłodność i status społeczno-ekonomiczny.
Cenny wgląd w problematykę technik wspomaganego rozrodu
W ramach projektu znaleziono dowody na to, że nieudana procedura MAR ma trwały, negatywny wpływ na zdrowie psychiczne osób dorosłych i stabilność ich związku. Posiadanie dziecka po leczeniu MAR nie pociąga już za sobą takich konsekwencji. Naukowcy ustalili również, że dzieci poczęte w wyniku MAR mają gorsze wyniki okołoporodowe, ale jest mało prawdopodobne, aby było to spowodowane leczeniem MAR per se. O wiele bardziej prawdopodobne jest, że ma to związek z niepłodnością. „Niemniej jednak, pomimo wyższego ryzyka gorszych wyników okołoporodowych, dzieci poczęte w wyniku MAR osiągają średnio lepsze wyniki poznawcze i edukacyjne niż dzieci poczęte naturalnie, głównie dlatego, że pochodzą z rodzin uprzywilejowanych“, zauważa Goisis. Inne kluczowe ustalenia wskazują, że wyzwania związane ze zdrowiem psychicznym wśród nastolatków poczętych w wyniku MAR są niewielkie, ale spójne w różnych krajach, oraz że nie ma dowodów na nadopiekuńczość lub konfliktowość w relacji rodzicielskiej w rodzinach, które skorzystały z MAR. Ustalenia projektu zostały opublikowane w ponad 20 prestiżowych czasopismach i zaprezentowane na najważniejszych konferencjach naukowych.
Podstawa do opracowania wytycznych na temat leczenia niepłodności
Oprócz wyników dotyczących wczesnych etapów życia i niezależnie od wniosków czysto medycznych, projekt MARTE przyczynił się do lepszego zrozumienia wpływu leczenia z użyciem MAR na rodziny. „Nasz projekt jest podstawą do opracowania wytycznych dotyczących leczenia niepłodności, wspiera opiekę psychospołeczną nad osobami leczonymi MAR, wnosi wkład do debaty publicznej i politycznej i jest zgodny z priorytetami UE w zakresie równości w zdrowiu, dobrostanu rodzin i praw reprodukcyjnych“, podsumowuje Goisis. Chociaż projekt wspierany przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych(odnośnik otworzy się w nowym oknie) został już zakończony, Goisis i jej zespół badawczy kontynuują pracę. Badaczka nie tylko rozszerza obserwację kohort poczętych w wyniku MAR na osoby dorosłe, ale także chce współpracować z klinicystami i decydentami w celu włączenia wyników projektu do poradnictwa dla pacjentów i metod leczenia.