Regionalne sieci na rzecz sprawnych, zrównoważonych i innowacyjnych zamówień publicznych
Potencjał zamówień publicznych w zakresie rozwiązywania problemów takich jak zmiany klimatu i włączenie społeczne jest powszechnie dostrzegany. Jednak realizacja zrównoważonych i innowacyjnych zamówień publicznych nadal przebiega bardzo nierównomiernie w całej UE. Zamawiające instytucje publiczne nie zawsze są świadome wpływu swoich decyzji zakupowych na zrównoważony rozwój. Często nie wiedzą one o potencjalnych alternatywnych rozwiązaniach dostępnych na rynku, nie mają pewności, w jaki sposób włączyć kwestie zrównoważonego rozwoju do zamówień publicznych, nie mają czasu na inwestowanie w badania i dostosowywanie podejść do zamówień publicznych oraz cierpią na problem braku siły rynkowej spowodowany rozdrobnieniem sektora publicznego. Konsorcjum projektu SPP Regions uważa, że współpraca na szczeblu lokalnym lub regionalnym, między gminami i innymi organizacjami sektora publicznego jest skutecznym środkiem pozwalającym na eliminowanie tych barier. „Na poziomie europejskim istnieje ogromny potencjał w zakresie wymiany informacji i pomysłów związanych ze zrównoważonymi produktami i usługami, specyfikacjami przetargowymi oraz procedurami i podejściami przetargowymi, jak również doradztwa w zakresie działań związanych z tworzeniem sieci”, mówi Simon Clement, koordynator projektu w imieniu ICLEI Europe. W ciągu ostatnich trzech lat w projekcie SPP Regions utworzono nowe lub wzmocniono istniejące sieci w siedmiu regionach Europy: Kopenhadze, Rotterdamie, Turynie, Bristolu, Barcelonie, zachodniej Francji i Gabrowie. Turyn, zachodnia Francja i Barcelona – które już stworzyły swoje sieci regionalne – pełniły rolę mentorów dla pozostałych czterech regionów, wybranych ze względu na swój zasięg geograficzny oraz gotowość organizacji lokalnej do tworzenia nowej sieci. Celem było pokazanie, w jaki sposób sieci te mogą skutecznie sprostać wyzwaniom dotyczącym SPP, a w dalszej perspektywie zachęcenie do tworzenia kolejnych sieci nawet po zakończeniu projektu. Możliwe są różne formy współpracy, począwszy od nieformalnych relacji pomiędzy grupami gmin, a skończywszy na utworzeniu specjalnej organizacji, która będzie zarządzała siecią i oferowała stałe usługi wsparcia. „Przeanalizowaliśmy różne podejścia w ramach projektu. W przypadku każdej sieci współpraca dotyczyła publikowania przez członków sieci szeregu przetargów związanych z ekoinnowacjami (sześć przetargów na każdą sieć). Opublikowane przetargi dotyczyły transportu niskoemisyjnego, zużycia energii w budynkach, odnawialnej energii elektrycznej oraz żywności i cateringu. Sieć zapewniała wsparcie techniczne instytucji zamawiającej w przypadku każdego przetargu. Ponadto dla członków każdej sieci stworzono program warsztatów poświęconych budowaniu potencjału”, mówi Clement. „Na poziomie europejskim kampania Procura+ została wznowiona jako europejska sieć zrównoważonych zamówień publicznych Procura+ ( Procura+ European Sustainable Procurement Network), obejmująca szereg zdecydowanych działań w ramach sieci, w tym seminaria, webinaria, biuletyny informacyjne, opracowanie studiów przypadku oraz przegląd podręcznika Procura+ dotyczącego wdrażania zrównoważonych zamówień publicznych”, wyjaśnia. Na stronie internetowej projektu znajduje się 40 studiów przypadku przedstawiających konkretne działania w zakresie zamówień publicznych, wynikające z tworzenia sieci regionalnych oraz zapewnienia wsparcia technicznego, a także oszczędności w zakresie ochrony środowiska, wiążące się z każdym z przetargów. Do najważniejszych osiągnięć należą: dwie umowy na dostawy ekologicznej energii elektrycznej dla wielu organizacji publicznych w regionach Turynu i Barcelony; zakup pierwszych elektrycznych autobusów w Bułgarii (przez Sofię i Gabrowo); wspólne regionalne umowy ramowe na zamawianie i dostawy żywności w Bath, północno-wschodnim hrabstwie Somerset i Wandei; oraz budowa pasywnej szkoły podstawowej w gminie Lansingerland. „40 ogłoszonych przetargów przyniesie łączne oszczędności w wysokości prawie 400 000 ton CO2/rok i doprowadzi do wytworzenia ponad 1000 GWh energii odnawialnej”, zauważa Clement. Mimo że projekt został już zakończony, pięć z siedmiu sieci będzie nadal funkcjonować w perspektywie długoterminowej. Dodatkowe dziewięć nowych sieci zostanie utworzonych we Włoszech, Hiszpanii, Finlandii i Zjednoczonym Królestwie.
Słowa kluczowe
SPP Regions, zrównoważony rozwój, zamówienia publiczne, innowacje, energia
