Integracja europejskiego łańcucha dostaw nanoleków
W projekcie NANOFACTURING (The Development of Medium- and Large-Scale Sustainable Manufacturing Process Platforms for Clinically Compliant Solid Core Nanopharmaceuticals) dokonano znaczących postępów w przetwarzaniu powlekanych glikanem nanocząsteczek złota, do których można przyłączać substancje lecznicze. Niewielki rozmiar cząstek oznacza, że mogą one przechodzić przez naczynia krwionośne, dostarczając lek bezpośrednio do chorych miejsc, a następnie być szybko wydalane przez organizm. „Technologia ta umożliwia leczenie nowotworów poprzez celowanie bezpośrednio w chore komórki, a nie cały organizm”, wyjaśnia koordynator projektu Areitio Junquera z Midatech Pharma w Hiszpanii. „Pozwala ona na ukierunkowanie i dostarczanie wysoce toksycznych leków do komórek nowotworowych, bez niszczenia zdrowych tkanek, co ogranicza skutki uboczne i poprawia skuteczność leczenia. Takie postępowanie jest dużo bardziej efektywne i przyjazne dla pacjentów”. Wzmocnienie łańcucha dostaw Dziedzina ta ma ogromny potencjał. Przewiduje się, że rozwój światowego rynku nanoleków, obejmującego zastosowania w dziedzinie chorób układu krążenia, przeciwzapalnych i onkologii, wyniesie 12,3 % w latach 2013-2019. Do 2021 roku powlekane glikanem nanocząsteczki złota mają stanowić 40 % rynku dostarczania leków z wykorzystaniem nanotechnologii o wartości 136 mld USD. Niemniej jednak zwiększenie produkcji nanoleków czasami okazuje się wyzwaniem, częściowo z powodu braku zdolności produkcyjnych i koordynacji łańcucha dostaw. Koszty opracowywania mogą również utrudniać działalność innowacyjnym MŚP, które często nie dysponują niezbędnymi zasobami wewnętrznymi, aby w pełni wykorzystać swoje nowatorskie pomysły na rynku. W ramach projektu NANOFACTURING zajęto się tymi ograniczeniami poprzez opracowanie klinicznie zgodnych, zrównoważonych procesów produkcyjnych, które pozwalają przenieść produkty – takie jak nanocząsteczki złota pokryte glikanem – z laboratorium do produkcji komercyjnej. „Jest to nowa dziedzina, więc pierwszą rzeczą, jakiej potrzebujemy, jest porozumienie się z organami regulacyjnymi w sprawie dalszego rozwoju nanoleków”, wyjaśnia partner projektu Jerry Cooper, przedstawiciel organizacji CPI działającej w Wielkiej Brytanii. „Wiele naszych prac w ramach tego projektu wymagało lepszego zrozumienia funkcjonowania nanocząsteczek złota, aby pomóc w rozwiązaniu problemów związanych z bezpieczeństwem i regulacjami prawnymi”. Kluczowym elementem projektu było połączenie różnych elementów łańcucha dostaw nanoleków, począwszy od badań analitycznych i firm specjalizujących się w syntezie chemicznej, po innowatorów w dziedzinie rozwoju procesów i firmy farmaceutyczne. „Partnerzy ci być może nie współpracowali wcześniej ze sobą”, mówi Sarah Scarr, inna partnerka projektu reprezentująca CPI. „Stwierdziliśmy jednak, że wszyscy partnerzy odgrywają istotną rolę we wprowadzaniu nanoleków na rynek. Trudno, by jedna firma – zwłaszcza małe lub średnie przedsiębiorstwo – posiadała całą potrzebną wiedzę specjalistyczną”. Projekt NANOFACTURING, jak mówi Scarr, miał kluczowe znaczenie dla wykazania, w jaki sposób współpraca MŚP może prowadzić do postępu komercyjnego. „Tego rodzaju wsparcie jest niezbędne”, mówi. „Bez niego istnieje ryzyko, że tylko największe firmy farmaceutyczne będą w stanie opracowywać tego rodzaju leki”. Nowe możliwości terapeutyczne Projekt NANOFACTURING wzmocnił europejski łańcuch dostaw nanoleków i pobudził rozwój MŚP, a przyspieszenie dostarczania nowych terapii ostatecznie przyniesie również korzyści najbardziej potrzebującym. Oprócz nanocząsteczek złota przeznaczonych do leczenia nowotworów, zespół projektu badał możliwość powlekania nanocząsteczek małymi molekułami, które działają jak leki przeciwwirusowe. Badano również możliwości przezwyciężenia trudności w dostarczaniu środków leczniczych do określonych obszarów mózgu. Większości substancji leczniczych będących małymi cząsteczkami nie udaje się pokonać bariery krew-mózg, co utrudnia opracowanie skutecznych leków na zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego, takie jak choroba Alzheimera, Parkinsona czy udary. Nanocząsteczki zdolne do dostarczania leków przez barierę krew-mózg mogą przynieść znaczące korzyści terapeutyczne, co jest szczególnie wżne ze względu na starzenie się europejskiego społeczeństwa.
Słowa kluczowe
NANOFACTURING, nanoleki, farmaceutyki, leki, terapia, molekuła, choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, rak, krew