W poszukiwaniu lekarstwa na dengę
Wirus dengi(odnośnik otworzy się w nowym oknie) przenoszony jest przez komary i może wywoływać chorobę powszechnie znaną jako denga(odnośnik otworzy się w nowym oknie). Wirus ten występuje w rejonach zwrotnikowych i podzwrotnikowych, w ponad 130 różnych krajach. Oznacza to, że prawie połowa ludności na świecie narażona jest na jego działanie. Każdego roku stwierdza się ponad 390 milionów zakażeń. Chociaż u większości zakażonych pojawiają się jedynie łagodne objawy, u ponad 500 000 rozwija się ciężka choroba, która może prowadzić do śmierci. Prognozy wskazują, że rosnące temperatury, urbanizacja i podróże międzynarodowe przyczyniają się do rozprzestrzeniania wirusa i wzrostu jego wskaźnika zakażeń, czyniąc potrzebę wynalezienia skutecznej szczepionki i leku jeszcze bardziej pilną. Finansowany ze środków UE projekt FINDER stanął na czele działań mających na celu walkę z tym problemem. „Nasz projekt skupia się na poszukiwaniu nowych związków przeciwwirusowych, które mogłyby zostać wykorzystane w walce z wirusem dengi”, mówi Andrea Brancale, profesor chemii farmaceutycznej na Cardiff University(odnośnik otworzy się w nowym oknie). „Zainteresowaliśmy się tym konkretnym wirusem, ponieważ istnieje pilna, niezaspokojona potrzeba stworzenia terapii lub skutecznej szczepionki”. Badania przeprowadził stypendysta(odnośnik otworzy się w nowym oknie) działania „Maria Skłodowska-Curie”(odnośnik otworzy się w nowym oknie) Giulio Nannetti.
Bardzo obiecujące rezultaty
W toku badań realizowanych przez zespół Brancale we współpracy z naukowcami z Uniwersytetu Padewskiego(odnośnik otworzy się w nowym oknie) wykorzystano połączenie metodologii projektowania leków wspieranego komputerowo, narzędzi biochemicznych i badań(odnośnik otworzy się w nowym oknie) skuteczności przeciwwirusowej opartych na komórkach. Większość badań w tej dziedzinie skupia się na projektowaniu tradycyjnych inhibitorów enzymatycznych(odnośnik otworzy się w nowym oknie). Projekt FINDER wyróżnia się na ich tle, ponieważ proponuje niekonwencjonalne podejście obierające za cel interakcje pomiędzy dwoma białkami wirusowymi. „Podejście zakładające obieranie za cel interakcji białko-białko(odnośnik otworzy się w nowym oknie) jest już powszechnie wykorzystywane w onkologii, ale w dziedzinie projektowania związków przeciwwirusowych wciąż pozostaje niezbadane”, wyjaśnia Brancale. „Pod tym względem nasz projekt jest więc jedną z pierwszych prób stworzenia związków przeciwko dendze, których celem jest interakcja białko-białko”. Następnie zespół projektu FINDER rozpoznał grupę cząsteczek atakujących interakcje białko-białko, które mogą być skuteczne przeciwko wirusowi dengi. „Uzyskaliśmy bardzo obiecujące wyniki, które zostaną wykorzystane w naszych przyszłych badaniach”, dodaje Brancale.
Prace w toku
Chociaż projekt FINDER dobiegł już końca, prace nadal trwają. „Myślę, że mamy wyjątkową szansę, aby rozwinąć nasze badania, które pomogą w pracach nad lekami przeciwwirusowymi atakującymi interakcje białko-białko”, podkreśla Brancale. Naukowcy pracują obecnie nad publikacją pierwszych wyników projektu. Niedawno zaprezentowali je podczas takich konferencji jak Międzynarodowa Konferencja Wirusologiczna(odnośnik otworzy się w nowym oknie) w Baltimore (Stany Zjednoczone), 7. Europejski Kongres Wirologiczny(odnośnik otworzy się w nowym oknie) w Rotterdamie (Królestwo Niderlandów) i 4. Letnia Szkoła w Zakresie Innowacyjnych Metod Identyfikacji Substancji Przeciwwirusowych(odnośnik otworzy się w nowym oknie) w Cagliari (Włochy). Zespół stara się także ustalić, czy istnieje możliwość dalszego rozwoju niektórych związków, mając na celu ich komercjalizację.
