Nowy punkt kompleksowej obsługi wspierający renowację energetyczną budynków
Miasta zajmują zaledwie 4 % powierzchni lądowej UE(odnośnik otworzy się w nowym oknie), ale ich ślad węglowy jest nieproporcjonalnie większy – przykładowo, chłodzenie i ogrzewanie budynków przekłada się na prawie 50 % rocznego zużycia energii w Unii Europejskiej. Oznacza to, że zmniejszenie zużycia energii w istniejących budynkach ma kluczowe znaczenie dla walki ze zmianą klimatu.
Punkt kompleksowej obsługi służący szerzeniu świadomości, tworzeniu sieci i promowaniu popytu
Misje UE(odnośnik otworzy się w nowym oknie) zakładają wprowadzenie konkretnych rozwiązań problemu zmiany klimatu w miastach. Angażując władze lokalne, obywateli, przedsiębiorstwa, inwestorów, a także władze regionalne i krajowe, mają one przyczynić się do powstania 100 neutralnych klimatycznie i inteligentnych miast do 2030 roku. Gmina Padwa, partner wiodący finansowanego ze środków UE projektu PadovaFIT Expanded(odnośnik otworzy się w nowym oknie), dołączyła niedawno do grona 100 miast, które skorzystają z tego programu badań i innowacji. „Dzięki PadovaFIT Expanded Padwa stworzyła pilotażowe rozwiązanie będące punktem kompleksowej obsługi oferującym doradztwo związane z renowacjami budynków mieszkalnych. Narzędzie to ma przyczynić się do zwiększenia wskaźnika modernizacji energetycznej budynków prywatnych w mieście”, tłumaczy koordynator projektu Giovanni Vicentini. Koncepcja bazuje na udanym działaniu podobnych punktów w Europie, takich jak HIROSS4all w Hiszpanii – motywują one i wspierają właścicieli domów, jak również profesjonalistów, firmy i instytucje finansowe, do inwestowania w efektywność energetyczną. Dzięki całościowemu podejściu punkty kompleksowej obsługi wydają się mieć największy potencjał w zakresie zaangażowania wszystkich podmiotów z sektora renowacji.
Kluczowe czynniki umożliwiające stworzenie punktu kompleksowej obsługi
Punkt kompleksowej obsługi działający w Padwie jest częścią niewielkiej grupy takich punktów prowadzonych przez władze publiczne. „Gminy mogłyby pozyskiwać środki na energooszczędną renowację zasobów budowlanych i określić ramy regulacyjne pozwalające na przyspieszenie procesu modernizacji. Często jednak brakuje im odpowiednich kompetencji i środków, by świadczyć usługi remontowe dla właścicieli domów”, wyjaśnia Vicentini. Po wybuchu pandemii COVID-19 rząd włoski przyjął przepisy promujące renowację budynków mieszkalnych. Właścicielom domów zaoferowano ulgę podatkową w wysokości 110 % wydatków poniesionych na konkretne prace związane z modernizacją energetyczną. Pomimo sukcesu inicjatywy duża liczba budynków, między innymi zlokalizowanych w zabytkowych centrach lub ubogich dzielnicach, nie skorzystała z tych możliwości. Ponadto ten mechanizm wsparcia finansowego spowodował zakłócenia na lokalnym rynku, prowadząc do wzrostu cen materiałów budowlanych i usług doradczych. „To pokazało, że potrzebne jest zaoferowanie zintegrowanych i dedykowanych rozwiązań dla konkretnych grup obywateli znajdujących się w trudnej sytuacji lub konkretnych obszarów miast”, zauważa Vicentini. Partnerzy projektu rozpoczęli od uproszczonego modelu, w ramach którego świadczone są wyłącznie usługi informacyjne za pośrednictwem Punktu Oszczędzania Energii. Dotychczas z usługi skorzystało bezpośrednio ponad 15 000 mieszkańców. „W 2022 roku miasto Padwa, korzystając ze wsparcia partnerów projektu i wiedzy, jaką dysponuje Punkt Oszczędzania Energii, uruchomiło szeroko zakrojone inwestycje w zakresie modernizacji energetycznej ponad 550 mieszkań dla rodzin będących w trudnej sytuacji”, mówi Vicentini. W inicjatywie wykorzystano formułę partnerstwa publiczno-prywatnego obejmującą między innymi współpracę ze zrzeszonymi w konsorcjum ekspertami technicznymi i finansowymi z sektora prywatnego.
Wdrażanie energooszczędnej modernizacji budynków
Organizatorzy projektu PadovaFIT Expanded zachęcają do sięgnięcia po swój model także inne włoskie miasta. Gmina objęła rolę animatora w zakresie aktywacji krajowej sieci punktów kompleksowej obsługi i świadczy usługi wsparcia dla innych władz samorządowych we Włoszech. Projekt przyczyni się też do przygotowania i uruchomienia nowych punktów kompleksowej obsługi w Bułgarii i Rumunii. „Projekt PadovaFIT Expanded pozwolił nam wypracować sposoby, dzięki którym punkt kompleksowej obsługi może doprowadzić do realnych zmian na rynku renowacji”, dodaje na koniec Vicentini.
