Jak zachęcić pacjentów z chorobą wątroby do zmiany trybu życia
Naukowcy wspierani częściowo przez finansowany przez UE projekt LiverScreen(odnośnik otworzy się w nowym oknie) ustalili, że osoby poddawane badaniom przesiewowym pod kątem zwłóknienia wątroby są bardziej zmotywowane do ograniczenia spożycia alkoholu, poprawy diety, zwiększenia aktywności fizycznej i redukcji masy ciała. Oznaczałoby to, że programy badań przesiewowych mogą stanowić narzędzie do profilaktyki, wczesnego wykrywania i leczenia zaawansowanego zwłóknienia wątroby. W ramach badania(odnośnik otworzy się w nowym oknie) naukowcy przebadali 4796 osób mieszkających w Danii i zagrożonych alkoholową lub niealkoholową stłuszczeniową chorobą wątroby. Doszli do wniosku, że udział w programie badań przesiewowych w kierunku zwłóknienia wątroby prowadzi do trwałej poprawy trybu życia wśród osób z grupy ryzyka. Spośród 4796 uczestników 1850 osób wykazywało zwiększone ryzyko alkoholowej choroby wątroby (ALD), a 2946 niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby (MASLD). Zwłóknienie wykryto w sumie u 383 osób – 10% z grupy ALD i 7% z grupy MASLD. Po otrzymaniu porad dotyczących trybu życia uczestnicy wypełnili kwestionariusze oceniające zmiany trybu życia po 1 tygodniu i 6 miesiącach, a ich podgrupa została ponownie zbadana po upływie 2 lat.
Mniej alkoholu
W grupie ALD odsetek osób nadużywających alkoholu zmniejszył się po 6 miesiącach z 46% do 32%. Tylko niewielka grupa – 15% – deklarowała zwiększenie spożycia alkoholu, przy czym nie stwierdzono pod tym względem żadnych różnic między osobami, które uzyskały wynik pozytywny i negatywny. W przypadku uczestników, którzy wykazywali wysoki poziom spożywania alkoholu na początku badania, pozytywny wynik testu przesiewowego korelował z abstynencją lub zmniejszeniem spożycia alkoholu po 6 miesiącach. W badanej po 2 latach podgrupie 752 osób nadmierne spożycie alkoholu spadło z 52% do 41% i także w tym przypadku pozytywny wynik badania przesiewowego oznaczał większe prawdopodobieństwo abstynencji lub zmniejszenia spożycia.
Lepsza dieta, większa aktywność fizyczna
W przypadku uczestników z grupy MASLD zaobserwowano podobną poprawę trybu życia po 6 miesiącach. Około 35% poprawiło swoją dietę, 22% zaczęło więcej się ruszać, a 13% deklarowało utratę wagi o 5% lub więcej. Poprawa w grupie MASLD była najbardziej widoczna u tych uczestników, u których wynik badania przesiewowego był pozytywny. „Z tego co wiemy, jest to pierwsze badanie analizujące globalne zmiany trybu życia po ukierunkowanych, populacyjnych badaniach przesiewowych w kierunku zwłóknienia wątroby w całym spektrum stłuszczeniowej choroby wątroby. Jego wyjątkowość wynika z faktu, że przebadaliśmy 4796 zagrożonych osób z populacji ogólnej, uzyskaliśmy odsetek odpowiedzi na poziomie 84%, oceniliśmy krótko-, jak i długoterminowe zmiany oraz przeanalizowaliśmy czynniki ryzyka związane z trybem życia...”, piszą autorzy badania w artykule naukowym. „Uzyskane wyniki wskazują, że badania przesiewowe w kierunku chorób wątroby mogą stanowić dla pacjentów dodatkową motywację do poprawy stanu zdrowia”, stwierdzają we wnioskach autorzy badania, którzy korzystali ze wsparcia projektu LiverScreen (Screening for liver fibrosis - population-based study across European countries). „Uczestnictwo w programach badań przesiewowych w kierunku zwłóknienia wątroby można zatem uznać za czynnik sprzyjający zmianie zachowań i zwiększający motywację do poprawy trybu życia”. Więcej informacji: strona projektu LiverScreen(odnośnik otworzy się w nowym oknie)
Słowa kluczowe
LiverScreen, wątroba, zwłóknienie, choroba wątroby, alkoholowa choroba wątroby, niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby, alkohol, zmiana trybu życia