Przyszłość górnictwa zaczyna się dziś - waloryzacja odpadów kopalnianych i ponowne wykorzystanie wody
Surowce krytyczne nie są tak rzadkie, jak może się wydawać na pierwszy rzut oka. Ich status opiera się na istotnym znaczeniu dla kluczowych sektorów, wysokim ryzyku związanym z dostępnością i uzależnieniem od importu, a także braku realnych substytutów. Postępująca cyfryzacja i zielona transformacja sprawia, że surowce te stale zyskują na znaczeniu, a ich wykaz stale poszerza się o kolejne pozycje. Choć wydobycie tych surowców w Europie pozostaje znikome, istnieje wiele czynnych i opuszczonych kopalń innych minerałów, gdzie odpady z procesu wydobycia i niskowartościowe odrzuty mogą zawierać cenne minerały. W celu rozwoju modelu gospodarki o obiegu zamkniętym w górnictwie, w ramach finansowanego ze środków Unii Europejskiej projektu RAWMINA(odnośnik otworzy się w nowym oknie) powstał skalowalny przemysłowo pilotażowy system waloryzacji odpadów kopalnianych, który przy okazji zmniejsza zużycie wody.
Wartość niewykorzystanego potencjału Europy
Odpady kopalniane są często składowane na hałdach bez żadnej obróbki, w wyniku czego cenne metale pozostają nieprzetworzone i stwarzają zagrożenie dla środowiska ze względu na możliwość zanieczyszczenia. Zespół projektu RAWMINA skupił się na antymonie (Sb), kobalcie (Co), germanie (Ge) i wolframie (W). Te surowce krytyczne są niezbędne z punktu widzenia wielu zaawansowanych technologicznie rozwiązań i stanowią klucz do rozwoju europejskich sektorów technologii, produkcji i przedsiębiorstw. „Obecnie eksploatowane złoża antymonu, kobaltu, germanu i wolframu w Unii Europejskiej stanowią niewielki ułamek dostępnych rezerw. Stale odkrywamy nowe źródła tych metali w istniejących złożach, a badanie nowych złóż w Unii Europejskiej otwiera nowe możliwości”, zauważa Diego Morillo, przedstawiciel LEITAT(odnośnik otworzy się w nowym oknie) i koordynator techniczny projektu RAWMINA.
Innowacyjne przetwarzanie surowców krytycznych dla gospodarki o obiegu zamkniętym
Zespół projektu RAWMINA oparł się na zasadach gospodarki o obiegu zamkniętym, opracowując sposób przetwarzania odpadów kopalnianych w cenne produkty i umożliwiając ponowne wykorzystanie wody używanej w ramach procesów. „Nasze innowacje obejmują ciągłe bioługowanie przy użyciu mikroorganizmów w celu wydajnej ekstrakcji metali oraz technologie selektywnego odzyskiwania metali wykorzystujące nanowłókniste materiały kompozytowe, termodesorpcję, elektrorafinację oraz elektrokoagulację”, wyjaśnia Morillo. Separacja magnetyczna umożliwia usuwanie żelaza w celu przekształcenia odpadów w produkty o wysokiej wartości. Zamknięty system recyrkulacji wody pozwala na jej ponowne wykorzystanie i ogranicza ilość odpadów. „Po wdrożeniu w warunkach przemysłowych, rozwiązanie opracowane w ramach projektu RAWMINA umożliwi zmniejszenie wytwarzania odpadów kopalnianych o 95 % i ponowne wykorzystanie 90 % wody technologicznej”, wyjaśnia Morillo, dodając: „To ograniczy wpływ górnictwa na środowisko, pozwoli na oszczędzanie zasobów i przełoży się na zrównoważone praktyki przemysłowe”.
Skalowalne technologie i wsparcie ze strony społeczeństwa
Zespół projektu RAWMINA skonstruował pilotażową instalację, która jest w stanie przetwarzać 100-150 kilogramów odpadów kopalnianych dziennie przy wysokich wskaźnikach odzysku i doskonałej selektywności w kierunku wartościowych produktów i surowców krytycznych. Dzięki możliwości dostosowania, technologie opracowane w ramach projektu RAWMINA mogą być wykorzystywane na całym świecie. „Sukcesem projektu RAWMINA jest zaprezentowanie kompleksowego, skalowalnego przemysłowo systemu pilotażowego, który łączy wiele innowacyjnych technologii pozwalających na wydajne i zrównoważone odzyskiwanie metali z odpadów kopalnianych. W związku z tym stanowi nowy standard dla przemysłu wydobywczego i podkreśla potencjał gospodarki o obiegu zamkniętym”, mówi Morillo. Zespół projektu nie tylko rozwijał innowacje techniczne, ale także skupił się na akceptacji społecznej i działaniach uświadamiających. „W ramach dialogu z interesariuszami i społeczeństwem chcemy budować zaufanie i wsparcie dla zrównoważonych praktyk wydobywczych oraz zachęcać do współpracy międzynarodowej i rozwoju rynków. Opowiadanie się za etycznymi, przejrzystymi i inkluzywnymi badaniami stanowi pozytywny przykład dla kolejnych inicjatyw dotyczących sektora”, zauważa Morillo. Projekt RAWMINA przyczynia się do zapewnienia bezpieczeństwa dostaw surowców krytycznych w Europie i zrównoważonego rozwoju sektora wydobywczego. Ponadto przyczynia się do urzeczywistnienia wizji przyszłości, w której wydobycie surowców stanie się zbędne, a popyt będzie zaspokajany przez zasoby znajdujące się w obiegu.
