Przekształcanie biomasy w składniki prozdrowotne
Inspiracją projektu UP4HEALTH(odnośnik otworzy się w nowym oknie) były ogromne ilości niewystarczająco wykorzystywanych produktów ubocznych wytwarzanych przez przemysł roślinnych produktów spożywczych i napojów, zwłaszcza przez wytwórnie wina i tłocznie oliwy. Projekt otrzymał finansowanie od partnerstwa publiczno-prywatnego Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Biotechnologicznej Europy Opartej na Obiegu Zamkniętym(odnośnik otworzy się w nowym oknie). „Waloryzacja tych produktów ubocznych jest zarówno koniecznością, jak i szansą”, wyjaśnia koordynator projektu Carlos Adelantado z hiszpańskiej firmy ISANATUR(odnośnik otworzy się w nowym oknie). „Chociaż są one bogate w polifenole i inne cenne biocząsteczki, często są traktowane jako odpady. A to wiąże się z kosztami utylizacji i stanowi obciążenie dla środowiska”.
Branże żywności funkcjonalnej, nutraceutyków i kosmetyków
Projekt UP4HEALTH dostrzegł niezaspokojony potencjał przekształcania tej biomasy w zrównoważone, prozdrowotne składniki dla rynków ekskluzywnych produktów, takich jak żywność funkcjonalna oraz sektory nutraceutyków i kosmetyków. Aby to urzeczywistnić, projekt skupił się na czterech lokalnie dostępnych śródziemnomorskich surowcach pochodzących z przetwórstwa spożywczego: wytłokach z oliwek (materiał stały pozostały po ekstrakcji oliwy), wytłokach z winogron, produktach ubocznych z orzechów (odrzuty i wytłoczyny z orzechów) oraz pestkach oliwek. „Istniejące technologie są w stanie odzyskiwać składniki o wysokiej wartości dodanej” — mówi Adelantado. „Kluczowym wyzwaniem jest jednak walidacja odpowiednich modeli biznesowych w celu modernizacji zakładów przetwórczych, przezwyciężenia wąskich gardeł i kosztów inwestycji”. Na drodze do sukcesu zespół projektu UP4HEALTH opracował i wdrożył nowatorski opłacalny proces bezodpadowy, który można tanio skalować. Można go dostosowywać do sezonowych, lokalnie pozyskiwanych surowców (oliwek, winogron i migdałów), aby uzyskać cztery typy składników wysokiej wartości: naturalną wodę owocową, błonnik pokarmowy bogaty w fenole, oleiste ekstrakty owocowe oraz prebiotyczne ksylooligosacharydy (XOS).
Biopochodne składniki gotowe do wprowadzenia na rynek
Wdrożenie skalowalnego modelu biorafinerii pokazało, że produkty uboczne przemysłu spożywczego mogą być przetwarzane w bezpieczne, skuteczne i gotowe do wprowadzenia na rynek bioskładniki. Co więcej, analizy wartości odżywczej wykazały silny potencjał przeciwutleniający i przeciwzapalny wyekstrahowanych związków. Zastosowane techniki i wyekstrahowane składniki zostaną zaprezentowane na konferencji Vitafoods Europe(odnośnik otworzy się w nowym oknie) w Barcelonie. „Opracowano trzy prototypy żywności funkcjonalnej — żele do picia, batony i jogurty — przetestowane je i wykazano, że zachowują pożądane właściwości organoleptyczne i technologiczne” — dodaje Adelantado. „Stworzono również produkt kosmetyczny, który wykazuje właściwości nawilżające, przeciwutleniające i hipoalergiczne”. Dla firm z branży nutraceutycznej, spożywczej i kosmetycznej innowacja ta może zapewnić dostęp do nowych, naturalnych składników postrzeganych jako „czyste”, co odpowiada aktualnym trendom rynkowym, a może także pomóc tłoczniom oliwy, wytwórniom wina i producentom orzechów w obniżeniu kosztów zarządzania odpadami. „Potencjalnymi konsumentami są osoby starsze, sportowcy i konsumenci dbający o zdrowie, którzy szukają innowacyjnych produktów wspierających zdrowie i dobre samopoczucie” — zauważa Adelantado. „Lokalne gospodarki mogą skorzystać na tworzeniu zrównoważonych miejsc pracy i odpornych łańcuchów dostaw zakorzenionych w lokalnej dostępności biomasy”.
Odblokowanie potencjału niewykorzystywanych produktów ubocznych żywności
Projekt UP4HEALTH przygotował fundamenty pod komercjalizację. Kolejne kroki obejmują ostateczną walidację regulacyjną XOS, tworzenie partnerstw przemysłowych i prowadzenie badań klinicznych specyficznych dla produktu, tam gdzie jest to konieczne do poparcia oświadczeń zdrowotnych. „Włączenie niektórych produktów rozważają już firmy zajmujące się żywnością funkcjonalną i nutraceutykami, co wskazuje na dużą gotowość rynku” — mówi Adelantado. „Lokalne biorafinerie i łańcuchy dostaw są gotowe do zwiększenia skali, aby dostosować się do wahań sezonowych i regionalnej produkcji rolnej”. Koordynator projektu, wykorzystując te wyniki, planuje również opracować flagową biorafinerię przemysłową w Nawarze w Hiszpanii, która ma rozpocząć produkcję w 2028 roku. „Długoterminową spuścizną tego projektu było zademonstrowanie, w jaki sposób dostępna technologia żywności i nowatorskie modele biznesowe mogą wykorzystać potencjał niedostatecznie wykorzystywanych produktów ubocznych z oliwek, orzechów i winogron” — zauważa Adelantado. „Wpisuje się to w zrównoważenie środowiskowe, rozwój gospodarczy i promowanie zdrowszego stylu życia”.
