Czy nawyk czytania zanika?
Do niedawna ludzie z niecierpliwością czekali na możliwość zawinięcia się kocem z dobrą książką. Czytamy dla rozrywki, aby uczyć się nowych rzeczy, pobudzać naszą wyobraźnię i kreatywność lub po prostu dla relaksu.
Rzadsze czytanie dla przyjemności
Zdaniem zespołu badawczego działającego w ramach Uniwersytetu Florydy i University College London, nawyk czytania dla rozrywki staje się coraz mniej popularny głównie z powodu mediów cyfrowych. Badacze odkryli, że popularność codziennego czytania dla przyjemności w Stanach Zjednoczonych spadła o 40 % w ciągu ostatnich dwóch dekad. Wyniki badań zostały opublikowane na łamach czasopisma naukowego czasopiśmie „iScience”(odnośnik otworzy się w nowym oknie). Naukowcy przeanalizowali wyniki badań ankietowych przeprowadzonych z udziałem przeszło 236 000 Amerykanów w wieku powyżej 15 lat w latach 2003-2023. Odsetek respondentów, którzy codziennie czytają książki, czasopisma, gazety lub książki elektroniczne, a takę słuchają audiobooków, spadał o około 3 % rocznie. „Nasza kultura cyfrowa z pewnością odgrywa w tym procesie pewną rolę. Istnieją jednak również pewne problemy strukturalne - ograniczony dostęp do lektur, brak bezpieczeństwa ekonomicznego i spadek ilości czasu wolnego widoczny w całym kraju. Osoba pracująca na wielu etatach lub zmagająca się z barierami transportowymi na obszarach wiejskich może nie mieć możliwości zrobienia sobie wycieczki do biblioteki”, zauważa Jill Sonke, badaczka Centrum Medycznego Uniwersytetu Florydy, której wypowiedź została przytoczona w informacji prasowej(odnośnik otworzy się w nowym oknie). „Czytanie zawsze było jednym z bardziej przystępnych sposobów dbania o dobre samopoczucie. Tego rodzaju spadek jest niepokojący, ponieważ wyniki badań nie pozostawiają żadnych wątpliwości - czytanie jest istotnym zachowaniem poprawiającym zdrowie w każdej grupie społecznej, przynoszącym korzyści w ciągu całego życia”, dodaje Daisy Fancourt, wykładowczyni psychologii i epidemiologii na University College London. Wyniki badań nie wykazały dużego spadku popularności czytania dzieciom. Problem polega jednak na tym, że jedynie 2 % dorosłych codziennie czyta ze swoimi dziećmi. „Wiemy, że czytanie dzieciom wiąże się z przygotowaniem do nauki czytania, wczesnej edukacji, a także przekłada się na późniejsze osiągnięcia związane z czytelnictwem”, wyjaśnia Sonke w rozmowie z CNN(odnośnik otworzy się w nowym oknie). „Oczywiście wpływ na edukację dzieci jest niezwykle istotny, zwłaszcza dziś, gdy wkraczamy w erę sztucznej inteligencji”.
Jak sprawić, by czytanie znów było przyjemnością?
By młodzi ludzie mogli wrócić do czytania, to dorośli muszą wskazać im drogę, utrzymując i pielęgnując nawyk czytelnictwa. „Kiedy dorośli stają się czytelnikami, z moich własnych badań wynika, że wykazują pewne poczucie wartości i satysfakcji wynikające z czytania, dzięki czemu wprowadzają młodych ludzi do sięgania po lektury dla przyjemności”, wyjaśnia Teresa Cremin, wykładowczyni edukacji i wicedyrektorka Ośrodka Czytelnictwa i Sprawiedliwości Społecznej przy The Open University w Zjednoczonym Królestwie. Jest jednak jeszcze jeden powód, który sprawia, że czytanie jest nieodzowne dla młodych ludzi. „Moją motywacją do czytania dzieciom były z pewnością osiągnięcia edukacyjne i przygotowanie ich do dalszej nauki, ale przede wszystkim był to istotny czas pozwalający na budowanie więzi w naszej rodzinie. Wiemy również, że więzi z dziećmi są naprawdę ważne dla ich dobrego samopoczucia”, twierdzi Sonke. Na szczęście inne informacje są bardziej motywujące - nastąpiło odrodzenie niezależnych księgarni(odnośnik otworzy się w nowym oknie). To doskonale ilustruje preferencje europejskich konsumentów, którzy na nowo odkrywają radość i atrakcyjność druku, szukając autentyczności w swoich preferencjach czytelniczych.