Aktywność fizyczna sposobem na raka
W ramach projektu FORTEe(odnośnik otworzy się w nowym oknie), finansowanego ze środków Unii Europejskiej, prowadzone jest duże wieloośrodkowe badanie(odnośnik otworzy się w nowym oknie), mające na celu ocenę możliwych korzyści, jakie ustrukturyzowany program ćwiczeń może przynieść dzieciom i osobom młodym w trakcie leczenia raka. Badanie odbywa się w różnych ośrodkach w całej Europie, a jego celem jest uzyskanie wysokiej jakości dowodów pozwalających na włączenie precyzyjnej terapii ruchowej jako części standardowej opieki w praktyce klinicznej. Mimo że jesteśmy świadkami znacznych postępów w leczeniu nowotworów, dzieci i nastolatki cierpiące na raka nadal bardzo często doświadczają wielu problemów zdrowotnych, takich jak przewlekłe zmęczenie związane z rakiem, powikłania w związku z leczeniem, a także brak aktywności fizycznej. Sposobem, który może potencjalnie zmniejszyć te skutki uboczne i poprawić jakość życia młodych pacjentów, są ćwiczenia fizyczne. Jednak wytyczne dotyczące aktywności fizycznej i dane odnoszące się do dorosłych pacjentów onkologicznych nie mają bezpośredniego zastosowania do dzieci ze względu na różnice fizjologiczne, rozwojowe i psychospołeczne. Co więcej, wciąż brakuje wysokiej jakości danych na dużą skalę dotyczących dzieci i nastolatków.
Badanie wieloośrodkowe
Zespół projektu FORTEe postanowił wypełnić tę lukę dzięki dużemu randomizowanemu kontrolowanemu badaniu, które jest prowadzone w dziesięciu głównych ośrodkach rekrutacyjnych w siedmiu krajach europejskich: Danii, Francji, Hiszpanii, Niemczech, Słowenii, Włoszech i Zjednoczonym Królestwie. Założeniem tego badania jest rekrutacja 450 dzieci i osób młodych w wieku od 4 do 21 lat, u których zdiagnozowano raka i które są poddawane chemioterapii i/lub radioterapii. Zatem będzie ono jednym z największych badań interwencyjnych w dziedzinie onkologii dziecięcej. Rzadkość występowania nowotworów złośliwych u dzieci sprawia, że osiągnięcie wspomnianej wielkości próby jest możliwe wyłącznie poprzez podejście wieloośrodkowe. Uczestnicy badania zostaną losowo przydzieleni albo do grupy objętej ukierunkowaną interwencją, która będzie realizować dostosowany program ćwiczeń, albo do grupy kontrolnej, która zostanie objęta zwykłą opieką. Czas trwania programu treningowego wynosi 8–10 tygodni, w zależności od schematu leczenia raka, a w jego zakres wchodzą ćwiczenia wytrzymałościowe, siłowe, rozciągające i równoważne, dostosowane do wieku, sprawności fizycznej oraz fazy leczenia raka każdego pacjenta. Sesje treningowe będą się cechować umiarkowanym wysiłkiem i będą się odbywać trzy do pięciu razy w tygodniu, przy czym częstotliwość i intensywność ćwiczeń będzie dostosowana do zmieniającego się stanu klinicznego danego pacjenta, aby zapewnić bezpieczeństwo i maksymalne korzyści. Co ważne, treningi będą nadzorowane osobiście przez wykwalifikowanych specjalistów. Jednak w niektórych sytuacjach, na przykład w przypadku pacjentów z obniżoną odpornością, w badaniu FORTEe wykorzystane zostaną narzędzia cyfrowe i rozwiązania telezdrowia, które umożliwią realizację programu treningowego w sposób zdalny. „Podsumowując, badanie FORTEe to pionierskie przedsięwzięcie wiodące ku zmianie paradygmatu w onkologii dziecięcej. Wykracza ono poza tradycyjne pojęcie leczenia dzięki włączeniu holistycznych, spersonalizowanych ćwiczeń fizycznych jako podstawowego elementu terapii przeciwnowotworowej”, czytamy w najnowszym artykule(odnośnik otworzy się w nowym oknie) opublikowanym w magazynie „Scienmag”. „Jeśli wyniki badania potwierdzą jego hipotezy, rezultaty mogą okazać się przełomowe – onkologia dziecięca oparta na aktywności fizycznej mogłaby stać się nowym standardem opieki, przyczyniając się do zmniejszenia zachorowalności, poprawy wyników funkcjonalnych, a w efekcie do poprawy jakości życia niezliczonej liczby dzieci i młodzieży walczących z rakiem na całym świecie”.
Szansa na wymianę wiedzy
Ponadto w ramach projektu FORTEe (Get strong to fight childhood cancer: an exercise intervention for children and adolescents undergoing anti-cancer treatment) otwarto zaproszenie do zgłaszania propozycji referatów(odnośnik otworzy się w nowym oknie), zachęcając naukowców, klinicystów i specjalistów do podzielenia się swoją wiedzą na temat interwencji fizykoterapeutycznych w onkologii dziecięcej podczas 3. edycji kongresu „Pediatric Exercise Oncology Congress”, który odbędzie się w Moguncji (Niemcy) w kwietniu 2026 roku. Termin nadsyłania zgłoszeń upływa 30 września. Więcej informacji: strona projektu FORTEe(odnośnik otworzy się w nowym oknie)
