Testowanie nowego asystenta cyfrowego pilotów
Niemieckie Centrum Lotnictwa i Kosmonautyki (DLR) niedawno poddało ocenie nowego cyfrowego asystenta opartego na sztucznej inteligencji, aby sprawdzić, jak duże wsparcie może zapewnić pilotom w kokpicie. Badanie przeprowadzono w ramach finansowanego przez Unię Europejską projektu JARVIS(odnośnik otworzy się w nowym oknie), który ma na celu sprostanie kluczowym wyzwaniom związanym z automatyzacją lotnictwa, przy jednoczesnym nadaniu najwyższego priorytetu kwestiom bezpieczeństwa i efektywności w złożonych scenariuszach operacyjnych. W badaniu, które trwało jeden miesiąc, od 29 września do 30 października 2025 r., wzięło udział łącznie 21 pilotów komercyjnych. Głównym celem zainteresowania badaczy był cyfrowy asystent lotniczy, AIR-DA, który został opracowany przez koordynatora projektu JARVIS, firmę Collins Aerospace, we współpracy z Boeingiem. AIR-DA jest jednym z trzech asystentów cyfrowych opracowanych w ramach projektu JARVIS. Dwaj pozostali są adresowani do kontrolerów ruchu lotniczego i operatorów lotnisk.
Skupienie się na człowieku-pilocie
Badacze poszukiwali odpowiedzi na kluczowe pytania dotyczące wykorzystania AIR-DA w kokpicie. Ile informacji o działaniu sztucznej inteligencji w systemie potrzebują piloci, aby jej zaufać? Jakiego wsparcia powinien udzielać AIR-DA w różnych fazach lotu? Jak AIR-DA wpływa na świadomość sytuacyjną i obciążenie pracą w kokpicie? Korzystając z symulatora kokpitu, piloci testowali trzy różne scenariusze powietrzne, raz z pomocą asystenta cyfrowego i raz bez takiego wsparcia. „Naszym celem było sprawdzenie, w jaki sposób system i jego algorytmy wpływają na sposób pracy w kokpicie i jak dużym zaufaniem piloci obdarzają cyfrowego asystenta”, czytamy w komunikacie prasowym(odnośnik otworzy się w nowym oknie) zamieszczonym na stronie DLR. „Skupiliśmy się na ludziach i ich potrzebach”. W pierwszej fazie lotu, czyli kołowania i startu, asystent AIR-DA pomagał pilotom w wykonywaniu instrukcji i uzyskiwaniu zezwoleń kontroli ruchu lotniczego. Odbywało się to poprzez śledzenie komunikacji pilotów z kontrolą ruchu lotniczego na ziemi. Podczas fazy przelotu AIR-DA wspomagał świadomość sytuacyjną pilotów i zapewniał wsparcie przy podejmowaniu decyzji. W końcowej fazie lotu AIR-DA pomagał w wykonywaniu czynności przygotowujących do przylotu i lądowania. Podczas wszystkich trzech faz lotu zespół JARVIS korzystał z technologii śledzenia ruchu gałek ocznych, aby rejestrować, w jaki sposób piloci dzielili swoją uwagę. Rejestrowali również decyzje strategiczne pilotów dotyczące dalszego przebiegu lotu. Badacze skupili się ponadto na ocenie wpływu współpracy z cyfrowym asystentem AIR-DA na obciążenie pracą i świadomość sytuacyjną. Po zakończeniu symulacji lotu poproszono pilotów, aby podzielili się swoimi spostrzeżeniami na temat korzystania z systemu i zaufania do niego. „Wyniki badania pokażą, w jakim stopniu taki cyfrowy asystent może wspierać pracę w kokpicie w sytuacjach, gdy samolot komercyjny ma być pilotowany tylko przez jednego pilota tymczasowo (rozszerzone operacje z minimalną liczbą członków załogi) lub na stałe (operacje z jednym pilotem)”, czytamy w komunikacie. Obecnie zespół projektu JARVIS (JUST A RATHER VERY INTELLIGENT SYSTEM) ocenia zebrane dane na temat ludzkiej wydajności i akceptacji asystenta cyfrowego oraz analizuje informacje zwrotne od pilotów. Więcej informacji: strona internetowa projektu JARVIS(odnośnik otworzy się w nowym oknie)
