Badanie nowych możliwości dla łańcuchów wartości żywności i biomasy
Praktyki handlowe związane z żywnością i biomasą negatywnie odbijają się na różnorodności biologicznej. Aby było inaczej, musimy zmienić nasze zachowanie. Ale jak określić, które działania przyniosą pozytywne efekty? Z pomocą przychodzi finansowany ze środków Unii Europejskiej projekt RAINFOREST, trwający do lutego 2026 roku, który połączył zintegrowane modelowanie oceny, modelowanie nakładów i wyników oraz ocenę cyklu życia w celu zbadania skutków możliwych interwencji.
Centra badań scenariuszowych
Podczas realizacji działań w ramach globalnej transformacji ważne jest, aby wpierw ocenić, w jaki sposób ciężar zmian zostanie rozłożony na różne społeczności. Badania pokazują, że kraje o wyższym dochodzie na mieszkańca są odpowiedzialne za utratę większej części różnorodności biologicznej. Jednak ten negatywny wpływ często dotyka inne kraje. Aż połowa szkód w różnorodności biologicznej, spowodowanych przez działalność bogatszych państw, ma miejsce poza ich granicami. W ramach projektu RAINFOREST wykorzystano zestaw narzędzi AJUST(odnośnik otworzy się w nowym oknie), który oferuje możliwość uwzględnienia kwestii sprawiedliwości. Francesca Verones, koordynatorka projektu, podkreśla: „Nie wyrokujemy, że jedne działania są sprawiedliwe, a inne niesprawiedliwe, ale raczej staramy się pokazać, w jaki sposób grupy o różnych podejściach do sprawiedliwości mogą próbować zatrzymać proces utraty różnorodności biologicznej w sposób zgodny z ich światopoglądem. Mamy nadzieję, że posłuży to jako podstawa do bardziej szczegółowych badań scenariuszowych”.
Narzędzia do modelowania zmian transformacyjnych
Zespół projektu RAINFOREST analizował strategie umożliwiające zmniejszenie wpływu łańcuchów wartości żywności i biomasy na różnorodność biologiczną poprzez połączenie modeli środowiskowo-ekonomicznych, takich jak GLOBIOM(odnośnik otworzy się w nowym oknie), z modelami oceny wpływu, jak np. LC-IMPACT(odnośnik otworzy się w nowym oknie), tworząc publicznie dostępny zestaw narzędzi. Narzędzia te pozwalają określić ilościowo szereg czynników istotnych z punktu widzenia różnorodności biologicznej, do których należą m.in. klimat, reakcje społeczno-gospodarcze i polityka. Wykorzystanie technologii i narzędzi modelowania, takich jak te w zestawie narzędzi RAINFOREST, jest niezbędne do zatrzymania procesu utraty różnorodności biologicznej na dużą skalę. „Nowe technologie, w tym narzędzia do zbieranie danych cyfrowych i badań ankietowych, teledetekcja, blockchain i analiza danych, mogą służyć jako wsparcie zrównoważonych przemian związanych z różnorodnością biologiczną, które są złożonymi, wieloaspektowymi procesami obejmującymi długie ramy czasowe i wiele podmiotów”, wyjaśnia Verones. Już na mniejszą skalę uczestnicy projektu RAINFOREST opracowują kalkulator do oceny wpływu wyborów żywieniowych na środowisko. Użytkownik wprowadza składniki dla konkretnego przepisu, a w zależności od lokalizacji kalkulator wskazuje wpływ danej potrawy na środowisko.
Studia przypadków na całym świecie
Uczeni zweryfikowali swoje podejście w ramach siedmiu studiów przypadków. Były one zlokalizowane w różnych regionach, w tym w Brazylii, Peru, Stanach Zjednoczonych i krajach Europy. Oprócz różnic pod względem lokalizacji studia przypadków obejmowały również szeroki zakres scenariuszy, dotyczących np. zarządzania, zachowań konsumentów, systemów produkcji czy inwestycji. W Peru do oceny wpływu rozwoju technologicznego na różnorodność biologiczną wykorzystano analizę cyklu życia i modele bioróżnorodności. Z kolei w Holandii, Norwegii, Zjednoczonym Królestwie i Stanach Zjednoczonych badano zachowania konsumentów i zmiany wzorców konsumpcji. Studia przypadków realizowane w Austrii i Irlandii miały za zadanie ocenić strategie polityczne, a jeszcze inne studium przypadku było poświęcone zarządzaniu łańcuchem dostaw żywności między UE a Brazylią. Jeśli chodzi o studium przypadku dotyczące inwestycji, badaniem objęto portfele finansowe w celu ilościowego określenia wpływu inwestycji na różnorodność biologiczną. Próba powstrzymania utraty różnorodności biologicznej spowodowanej przez łańcuchy wartości żywności i biomasy na całym świecie jest ogromnym przedsięwzięciem. Ale narzędzia do modelowania dostarczone przez konsorcjum projektu RAINFOREST pomogą nam podjąć właściwe kroki.
